Het verlies van zijn gezondheid is geen reden om het leven te discrimineren

Dierbare broeder
Msgr. CARRASCO DE PAULA
President van de Pauselijke Academie voor het Leven [d:160]

Gaarne groet ik van harte u, kardinalen en alle deelnemers aan de Algemene Vergadering van de Pauselijke Academie voor het Leven [d:160] bij de viering van haar twintigste verjaardag van de oprichting. Bij deze gelegenheid gaan onze dankbaarheid en gedachten naar de zalige Johannes Paulus II die deze Academie heeft opgericht, en naar de voorzitters die haar werkzaamheden hebben aangemoedigd evenals naar iedereen die waar ook ter wereld meewerken aan haar zending. De eigen taak van de Academie, zoals die verwoord wordt in de Motu proprio “ Vitae mysterium [869]”, bestaat erin “de belangrijkste problemen van bio-geneeskunde en recht, met betrekking tot de bevordering en verdediging van het leven, te bestuderen, erover te informeren en er vorming over te geven, vooral in hun rechtstreeks verband met de christelijke moraal en de richtlijnen van het Leergezag van de Kerk”. Vitae mysterium [[869|(4)]] Zo is het uw bedoeling aan mensen van goede wil te tonen dat wetenschap en techniek bijdragen tot het integrale welzijn van de persoon wanneer zij ten dienste gesteld worden van de mens en zijn fundamentele rechten.

Uw werkzaamheden hebben deze dagen als thema: “Veroudering en handicap”. Een thema dat zeer actueel is en heel belangrijk voor de Kerk. Men stelt in onze samenleving inderdaad de tirannieke overheersing vast van een economische logica die uitsluit en soms doodt, en die vandaag veel slachtoffers maakt, te beginnen met onze bejaarden. “Wij hebben een “wegwerpcultuur” ingevoerd, die zelfs wordt bevorderd. Het gaat niet meer eenvoudigweg om het verschijnsel van uitbuiting en onderdrukking, maar om iets nieuws: met de uitsluiting wordt het behoren tot de maatschappij waarin men leeft, in zijn wortel zelf aangetast, aangezien men zich niet bevindt in de onderste lagen, of aan de rand ervan of zonder macht is, maar erbuiten staat. De uitgeslotenen zijn geen “mensen die worden uitgebuit”, maar vuilnis, “afval”.”. Evangelii Gaudium [[4984|53]] De socio-demografische situatie die gepaard gaat met ouder worden, toont ons duidelijk deze uitsluiting van de bejaarde, vooral als hij ziek, gehandicapt of kwetsbaar is, ongeacht de oorzaak. Men vergeet te vaak dat relaties tussen mensen steeds relaties zijn van onderlinge afhankelijkheid, een afhankelijkheid die zich in verschillende graden tijdens het leven van een mens manifesteert en vooral bij hoge ouderdom, ziekte, handicap en lijden in het algemeen, naar boven komt. Dat vereist dat men in persoonlijk en gemeenschappelijk verband, de nood probeert te lenigen die iemand op dat moment heeft.

Doch aan de basis van discriminatie en uitsluiting, ligt een antropologische vraag: wat is de waarde van de mens en waarop is die waarde gebaseerd? Gezondheid is zeker een belangrijke waarde, maar zij is niet bepalend voor de waarde van de mens. Gezondheid op zich, is bovendien geen waarborg van geluk; dat kan men trouwens vaststellen bij een wankele gezondheid. De volheid waar ieder mensenleven op gericht is, is niet in tegenspraak met een situatie van ziekte en lijden. Bijgevolg zijn gebrek aan gezondheid en een handicap nooit een goede reden om iemand uit te sluiten of erger nog, te elimineren; de grootste beroving die bejaarde mensen ondergaan, is niet de verzwakking van hun organisme en de handicap die er het mogelijke gevolg van is, maar verwaarlozing, uitsluiting en gemis aan liefde.

Het gezin is lerares in onthaal en solidariteit: in de schoot van het gezin is de opvoeding verwant aan relaties van solidariteit; in het gezin kan men leren dat het verlies van zijn gezondheid geen reden is om het leven te discrimineren; het gezin leert niet te vervallen tot individualisme en het “ik” en het “wij” met elkaar in evenwicht te brengen. Daar wordt zorg dragen voor de ander, een fundament van het bestaan en een morele houding die engagement en solidariteit moet bevorderd worden. Het getuigenis van het gezin wordt cruciaal ten overstaan van heel de samenleving, wanneer het opnieuw het belang van de bejaarde bevestigt als subject in een gemeenschap, met een eigen zending, en die alleen schijnbaar ontvangt zonder iets aan te bieden. “Telkens wij de tekens van de tijd in de huidige realiteit proberen te lezen, is het passend naar jongeren en bejaarden te luisteren. De twee zijn de hoop van de volken. Bejaarden brengen herinnering bij en de wijsheid van de ervaring, een uitnodiging om niet domweg de fouten van het verleden te herhalen”. Evangelii Gaudium [[4984|108]]

Een samenleving onthaalt het leven werkelijk wanneer zij erkent dat het ook kostbaar is bij ouderdom, handicap, ernstige ziekte en zelfs wanneer het uitdooft; wanneer zij leert dat het een roeping is op een humane manier het lijden niet uit te sluiten maar integendeel in de zieke en lijdende persoon een gave voor heel de gemeenschap te leren zien, een aanwezigheid die uitnodigt tot solidariteit en verantwoordelijkheid. Dat is het Evangelie van het Leven dat u geroepen bent door uw wetenschappelijke en professionele competentie te verspreiden, ondersteund door de genade.

Dierbare vrienden, ik zegen de werkzaamheden van de Academie voor het Leven [d:160], die dikwijls een inspanning zijn omdat ze tegen de stroom ingaan, maar ook altijd kostbaar omdat ze erover waken wetenschappelijke nauwgezetheid en eerbied voor de mens te verenigen. Ik heb het kunnen vaststellen wanneer ik van uw activiteiten en publicaties kennis nam; ik wens dat u deze geest in uw toekomstige dienst aan de Kerk en de hele mensenfamilie zou bewaren. Moge de Heer u zegenen en de Maagd Maria u altijd beschermen.

Vanuit het Vaticaan, 19 februari 2014

Franciscus