Werken en bidden in de school van de heilige Jozef

Dierbare broeders en zusters, goeie dag!

Vandaag op deze eerste mei, vieren wij de heilige Jozef arbeider en beginnen wij de maand die traditioneel toegewijd is aan de Maagd Maria. Tijdens deze ontmoeting zou ik dus willen stilstaan bij deze twee zo belangrijke figuren in het leven van Jezus, in dat van de Kerk en in ons eigen leven, aan de hand van twee korte overwegingen: de eerste over het werk, de tweede over het schouwen van Jezus.

In zijn Evangelie, op één van de momenten waarop Jezus naar Zijn streek, naar Nazareth terugkeert, en waar Hij het woord neemt in de synagoge, benadrukt de heilige Matteüs de verbazing van Zijn landgenoten over Zijn wijsheid en ook de vraag die zij zich stellen: “is Hij niet de zoon van de timmerman?” (13,55). Jezus komt onze geschiedenis binnen, Hij komt in ons midden, Hij wordt uit de Maagd Maria geboren door Gods werking, doch in aanwezigheid van de heilige Jozef, Zijn wettelijke vader die over Hem waakt en Hem zelfs Zijn werk aanleert. Jezus wordt in een gezin, de Heilige Familie, geboren en leeft er, leert er van de heilige Jozef het beroep van timmerman in de werkplaats van Nazareth, en deelt met hem de inspanningen, vermoeienis, voldoening en zelfs de dagelijkse moeilijkheden.

Dat herinnert ons aan de waardigheid en het belang van werk. Het boek Genesis vertelt dat God man en vrouw schiep en hen de taak toevertrouwde om de aarde te bevolken en te onderwerpen, wat niet betekent haar uitbuiten, maar te ontginnen en te behoeden, er zorg voor te dragen door zwaar en langdurig werk. (Gen. 1, 28; Gen. 2, 15) [[b:Gen. 1, 28; Gen. 2, 15]] Werk behoort tot het liefdesplan van God; wij zijn geroepen de goederen van de schepping te ontginnen en te behoeden en zo nemen wij deel aan het werk van de schepping! Werk is een fundamenteel element voor de waardigheid van een mens. Om het met een beeld te zeggen, werk “zalft” ons met waardigheid, vervult ons met waardigheid; het doet ons op God gelijken die gewerkt heeft, die werkt en altijd aan het werk is (Gen. 5, 17) [[b:Gen. 5, 17]]; werk stelt in staat in zijn behoeften te voorzien, in die van zijn gezin, bij te dragen tot de groei van zijn volk. En hier denk ik aan de moeilijkheden in een bepaald aantal landen, waarmee de wereld van werk en onderneming geconfronteerd wordt; ik denk aan allen, en het zijn niet alleen jongeren, die werkloos zijn, heel dikwijls omwille van een economische opvatting van de samenleving die egoïstisch profijt nastreeft, zonder rekening te houden met de parameters van de sociale rechtvaardigheid.

Ik zou u allen willen uitnodigen tot solidariteit en allen die verantwoordelijk zijn voor het openbare leven aanmoedigen geen moeite te sparen om een nieuw elan te geven aan de werkverlening; dat betekent bezorgdheid voor de waardigheid van de mens; maar vooral zou ik u willen zeggen de hoop niet te verliezen; ook de heilige Jozef heeft moeilijke momenten gekend, maar hij heeft het vertrouwen niet verloren en hij wist de moeilijkheden te overwinnen, in de zekerheid dat God ons niet in de steek laat. Ik zou mij ook vooral tot u, jongeren, jongens en meisjes, willen richten: zet u in voor uw dagelijkse plicht, uw studie, uw werk, uw vriendenrelaties, de zorg voor de anderen; uw toekomst hangt ook af van de manier waarop u deze kostbare jaren van uw leven weet te beleven. Heb geen angst voor engagement, voor opoffering en kijk zonder angst naar de toekomst; houd de hoop levend; er is altijd licht aan de horizont.

Nog een woord over een andere bijzondere arbeidssituatie die mij zorgen baart: ik wil spreken over wat wij “verslavend werk” zouden kunnen noemen, werk dat verslaaft. Zo veel mensen in de wereld zijn het slachtoffer van deze vorm van verslaving, waarbij de mens het werk dient, terwijl het werk een dienst zou moeten zijn aan de mens en hem toelaten zijn waardigheid te bewaren. Ik vraag aan alle broeders en zusters in het geloof en aan alle mannen en vrouwen van goede wil een beslissende keuze te maken tegen mensenhandel met inbegrip van “verslavend werk”.

En nu mijn tweede overweging: in de stilte van zijn dagelijks werk had de heilige Jozef met Maria hetzelfde en enige centrum dat hun aandacht trok: Jezus. Vol ijver en tederheid begeleiden en beschermen zij de groei van Gods mens geworden Zoon voor ons, en denken na over al wat er gebeurt. In het Evangelie benadrukt de heilige Lucas twee keer de houding van Maria, die ook die van Jozef is: Zij “bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf” (Lc. 2, 19.51) [b:Lc. 2, 19.51]. Om naar de Heer te luisteren, moet men Hem leren schouwen, Zijn voortdurende aanwezigheid in ons leven leren zien; stilstaan om met Hem te spreken, om Hem plaats te geven door het gebed. Ieder van ons, en ook u jongeren, jongens en meisjes die vanmorgen zo talrijk bent, wij zouden ons moeten afvragen: welke plaats geef ik de Heer? Houd ik stil om met Hem te spreken? Sinds onze kindertijd hebben onze ouders ons gewoon gemaakt de dag met een gebed te beginnen en te eindigen, zodat wij leren voelen dat Gods vriendschap en liefde ons vergezellen. Denken wij in de loop van de dag meer aan de Heer!

En in deze meimaand zou ik het belang en de schoonheid van de rozenkrans in herinnering willen brengen. Als wij het "Wees Gegroet" bidden, wordt wij meegenomen om de mysteries van Jezus te beschouwen, dat wil zeggen om na te denken over de belangrijke momenten van Zijn leven opdat Hij, zoals voor Maria en voor de heilige Jozef, het midden zou zijn van onze gedachten, aandacht en bezigheden. Het zou mooi zijn, vooral in deze meimaand, dat wij samen in familie, onder vrienden, in de parochie, de rozenkrans of een ander gebed tot Jezus en de Maagd Maria zouden bidden! Gebed dat samen gebeden wordt is een kostbaar moment dat het gezinsleven en vriendschap nog meer versterkt. Leren wij meer in het gezin en als gezin te bidden!

Dierbare broeders en zusters, vragen wij de heilige Jozef en de Maagd Maria ons trouw te leren zijn aan onze dagelijkse engagementen, ons geloof in onze dagelijkse bezigheden te beleven en in ons leven meer plaats te geven aan de Heer, stil te staan om Zijn Gelaat te schouwen.