7e Wereldbijeenkomst van Gezinnen in Milaan

Dierbare broeders en zusters,

“Gezin, werk en feest”, dat was het thema van de zevende Wereldbijeenkomst van Gezinnen [d:28], die de vorige dagen in Milaan heeft plaatsgevonden. Ik bewaar in mijn blik en mijn hart de beelden en emoties van dit onvergetelijk en wonderlijk gebeuren, dat Milaan omvormde tot een stad van gezinnen: gezinnen uit de hele wereld, verenigd door de vreugde van het geloof in Jezus Christus. Ik ben God diep dankbaar, omdat Hij mij deze ontmoeting "met" en "voor" de gezinnen heeft laten meemaken. Bij degenen die mij deze dagen beluisterd hebben, heb ik oprechte beschikbaarheid gevonden om het Evangelie van het Gezin in zich op te nemen en ervan te getuigen. Ja, want zonder het gezin is er geen toekomst voor de mensheid; vooral de jeugd heeft er nood aan in deze levens- en liefdesgemeenschap – die God zelf voor man en vrouw gewild heeft - geboren te worden en op te groeien om de waarden te leren die aan het bestaan zin geven.

De ontmoeting met talrijke gezinnen van verschillende continenten gaf mij de verheugende gelegenheid het aartsbisdom voor het eerst te bezoeken als opvolger van Petrus. Ik werd zeer hartelijk onthaald door kardinaal Angelo Scola, de priesters en de gelovigen, evenals door de burgemeester en andere autoriteiten, en ben daar zeer dankbaar om. Zo kon ik het geloof van de Ambrosiaanse bevolking van dichtbij ervaren, die rijk is aan geschiedenis, cultuur, mensheid en actieve naastenliefde. Op het plein voor de kathedraal, symbool en hart van de stad, had de eerste ontmoeting plaats van dit intensieve, drie dagen durende pastoraal bezoek. Ik kan het hartelijk onthaal van de menigte Milanezen en deelnemers aan de 7e Wereldbijeenkomst van Gezinnen [d:28] niet vergeten, dat mij gedurende heel het bezoek in de straten begeleidde die krioelden van het volk. Een toeloop van gezinnen in feestelijke stemming, die zich met gevoelens van innige participatie verenigden met de genegen en solidaire gedachte die ik meteen heb willen richten tot hen die hulp en troost nodig hebben en door veelzijdige zorgen getroffen worden, in het bijzonder de gezinnen die het meest getroffen worden door de economische crisis en de dierbare bevolking die het slachtoffer is van een aardbeving. Bij deze eerste ontmoeting met de stad, heb ik vooral willen spreken tot het hart van de Ambrosiaanse gelovigen en heb hen opgeroepen hun geloof te beleven binnen de realiteit van hun persoonlijk leven en gemeenschapsleven, privé en publiek, wat bevorderlijk is voor een waarachtig welzijn dat vertrekt vanuit het gezin, dat herontdekt moet worden als belangrijkste patrimonium van de mensheid. Van boven op de kathedraal leek het beeld van de Maagd Maria al de gezinnen van Milaan en van de hele wereld met open armen en moederlijke tederheid te omarmen!

Milaan heeft me vervolgens een waardige en bijzondere begroeting bezorgd in één van de plaatsen die in de stad het meest tot de verbeelding spreken en van belang zijn, het theater van La Scala, waar belangrijke bladzijden geschreven werden in de geschiedenis van het land, onder impuls van grote spirituele waarden en idealen. In deze muziektempel gaven de noten van de Negende Symfonie van Ludwig van Beethoven stem aan deze zoektocht naar universaliteit en broederlijkheid, die de Kerk onvermoeibaar blijft aanbieden wanneer zij het Evangelie verkondigt. Op het einde van het concert, dat ik aan de vele broeders en zusters gewijd heb die door de aardbeving beproefd worden, heb ik precies naar het contrast verwezen tussen dit ideaal en de drama’s van de geschiedenis, en naar de behoefte aan een God die nabij is en ons leed met ons draagt. Na afloop van dit intense spirituele en artistieke moment heb ik willen verwijzen naar het gezin van het derde millennium door eraan te herinneren dat men in het gezin voor het eerst ervaart dat de mens niet geschapen is om teruggeplooid te leven op zichzelf, maar in relatie met de anderen; en dat in het gezin het licht van de vrede begint op te gaan in de harten, licht dat de wereld verlicht.

’s Anderendaags, in een kathedraal vol priesters, mannelijke en vrouwelijke religieuzen, en seminaristen en in aanwezigheid van vele kardinalen en bisschoppen die vanuit verschillende landen van de wereld naar Milaan waren gekomen, heb ik de Terts gevierd volgens de Ambrosiaanse liturgie. In deze context heb ik de waarde van het celibaat en de gewijde maagdelijkheid willen benadrukken, die de grote heilige Ambrosius zo dierbaar waren. Celibaat en maagdelijkheid zijn in de Kerk een lichtend teken van de liefde voor God en de broeders, die uitgaat van een steeds inniger wordende relatie met Christus in het gebed en zich uit in totale zelfgave.

De ontmoeting die volgde in het Meazza stadion, was een moment van groot enthousiasme; ik voelde mij omgeven door een blije menigte jongens en meisjes die dit jaar het Vormselsacrament hebben ontvangen of zich erop voorbereiden. De verzorgde voorbereiding van de manifestatie, met zinvolle teksten en gebeden, zoals trouwens ook de choreografie, hebben van deze ontmoeting een bijzonder stimulerend moment gemaakt. Ik heb tot deze jonge Ambrosianen een oproep gericht om vrij en bewust “ja” te zeggen op het Evangelie van Jezus, door de gaven van de Heilige Geest te ontvangen waardoor zij zich als christen kunnen opbouwen, het Evangelie kunnen beleven en actieve leden zijn van hun gemeenschap. Ik heb hen aangemoedigd zich te engageren, vooral in hun studie en edelmoedige dienst aan de naaste.

De ontmoeting met vertegenwoordigers van institutionele autoriteiten, ondernemers en arbeiders, met de wereld van cultuur en onderwijs uit de Milanese en Lombardische samenleving, stelde mij in staat te benadrukken hoe belangrijk het is dat de wetgeving en het werk van de staatsinstellingen een dienst aan de persoon zijn en haar in haar vele aspecten beschermen, te beginnen met het recht op leven – men kan namelijk nooit toegeven aan opzettelijke opheffing daarvan – en met de erkenning van de identiteit van het gezin, gefundeerd op het huwelijk van een man en een vrouw.

Na deze laatste ontmoeting die gewijd was aan de situatie in het bisdom en de stad, heb ik mij naar het grote Noorderpark begeven, op het grondgebied van Bresso, waar ik heb deelgenomen aan een ontroerend feest met getuigenissen, getiteld “One World, family, love”. Het was mijn vreugde daar duizenden personen te ontmoeten, een regenboog van Italiaanse gezinnen en gezinnen uit de hele wereld, die vanaf het begin van de namiddag bijeen waren in een hartelijke en feestelijke, echt familiale sfeer. In antwoord op de vragen van sommige gezinnen [4616], vragen die voortvloeiden uit hun eigen leven en ervaringen, heb ik een blijk willen geven van open dialoog tussen de gezinnen en de Kerk, tussen de wereld en de Kerk. Ik was zeer ontroerd door de treffende getuigenissen van echtgenoten en kinderen uit verschillende continenten over de hete hangijzers van onze tijd: de economische crisis, de moeilijkheid om werk en gezin met elkaar te verzoenen, de toename van echtscheidingen, evenals de existentiële vragen die volwassenen, jongeren en kinderen raken. Ik zou willen herhalen wat ik gezegd heb ten gunste van het gezinsleven dat bedreigd wordt door een soort van overgewicht van het engagement op arbeidsvlak: de zondag is de dag van de Heer en van de mens, een dag waarop ieder vrij moet kunnen zijn, vrij voor zijn gezin en vrij voor God. Door de zondag te beschermen, beschermen wij de vrijheid van de mens!

De Mis op zondag 3 juni, die de 7e Wereldbijeenkomst van Gezinnen [d:28] besloot, zag de deelname van een immense biddende gemeenschap, die de ruimte van de vlieghaven van Bresso helemaal vulde en bijna een grote kathedraal in open lucht was geworden, onder meer dank zij de reproductie van prachtige polychrome glasramen van de kathedraal die boven het podium loskwamen. Ten overstaan van deze tienduizenden gelovigen uit vele landen en innig participerend aan de zeer verzorgde liturgie, heb ik een oproep gericht [4614] om kerkgemeenschappen op te bouwen die steeds meer een gezin worden, in staat om de schoonheid te weerkaatsen van de Heilige Drie-eenheid en om te evangeliseren, niet alleen met het woord maar ook door uitstraling, door de kracht van een beleefde liefde, want liefde is de enige kracht die de wereld kan veranderen. Ik heb onder meer het belang onderlijnd van de triade: gezin, werk en feest. Het zijn drie gaven van God, drie dimensies van ons bestaan die een harmonieus evenwicht moeten vinden om een samenleving op te bouwen met een menselijk gelaat.

Ik ervaar diepe dankbaarheid voor deze prachtige dagen in Milaan. Ik dank kardinaal Ennio Antonelli en de Pauselijke Raad voor het Gezin [d:93], en alle autoriteiten voor hun aanwezigheid en medewerking aan dit gebeuren; ook dank aan de voorzitter van de Ministerraad van de Italiaanse Republiek voor zijn deelname aan de Mis van zondag. En ik zeg opnieuw van harte “dank” aan de verschillende instellingen die edelmoedig met de Heilige Stoel en het aartsbisdom Milaan hebben samengewerkt om deze ontmoeting te organiseren, die pastoraal en Kerkelijk een zeer goede afloop en tevens een grote weerklank gekend heeft in de hele wereld. Deze ontmoeting bracht namelijk meer dan een miljoen mensen naar Milaan die gedurende meerdere dagen de straten vreedzaam hebben ingenomen en zo getuigden van de schoonheid van het gezin, hoop voor de mensheid.

De Wereldbijeenkomst [d:28] van Milaan is een welsprekende epifanie van het gezin gebleken, binnen de verscheidenheid van haar uitdrukkingsvormen, maar ook in de uniciteit van haar wezenlijke identiteit: die van een liefdesgemeenschap, gefundeerd op het huwelijk en geroepen om een heiligdom te zijn van het leven, een kleine Kerk, cel van de samenleving. Vanuit Milaan werd een boodschap van hoop naar de hele wereld gericht, door ervaringen gevoed: ook al is het veeleisend, het is mogelijk trouw te zijn aan de liefde, “voor altijd”, open voor het leven, en dit met blijheid te beleven; het is mogelijk als gezin deel te nemen aan de zending van de Kerk en de opbouw van de samenleving. Moge de ervaring van Milaan met de hulp van God en de bijzondere bescherming van de Allerheiligste Maagd Maria, Koningin van het gezin, op de weg van de Kerk overvloedig vruchten dragen en moge zij het teken zijn van groeiende aandacht voor de zaak van het gezin, oorzaak van de mens en de beschaving.