Tra le visite

Onder de bezoeken die ons hart het meest verheugen, tellen Wij het uwe, dierbare zoons en dochters, leiders en vertegenwoordigers van de Bond voor het grote Gezin in Rome en Italië. Gij kent immers de grote belangstelling die Wij voor het gezin hebben, en Wij slaan geen enkele gelegenheid over om de waardigheid ervan in zijn vele aspecten aan te tonen, om de plichten die het heeft aan te geven, in één woord, om het tot een herkenningspunt te maken in Ons pastoraal onderricht... De paus temidden van een gezin! Komt juist deze plaats hem niet toe? Is hij immers, in hogere geestelijke zin, niet de Vader van het menselijke gezin, dat in Christus en in de Kerk is herboren? En wordt niet door hem, de plaatsbekleder van Christus op aarde, het bewonderenswaardige plan van de scheppende Wijsheid voltooid, die ieder menselijk vaderschap bestemd heeft om het gezin van de uitverkorenen in de hemel voor te bereiden, waar de drie-ene liefde van God het in een enige en eeuwige omarming zal omhelzen, door zichzelf als een erfdeel van gelukzaligheid weg te schenken? De grote gezinnen geven immers, zo duidelijk mogelijk, een drievoudig getuigenis dat, terwijl het in de ogen van de wereld de waarheid van haar leer en de juistheid van haar handelen bevestigt, door zijn voorbeeld, tot hun groter voordeel op alle andere gezinnen en zelfs op de burgermaatschappij terugvalt. Daar waar men herhaaldelijk grote gezinnen ontmoet zijn ze een bewijs voor:

1. De fysieke en zedelijke gezondheid van het christenvolk; (Fysieke en zedelijke gezondheid) [354 |+ 3 ]
2. het levend geloof in God en het vertrouwen in een goddelijke Voorzienigheid; (Geloofsgetuigenis) [354 |+ 6 ]
3. de vruchtbare en blijde heiligheid van het katholieke huwelijk. (Heilig Huwelijk) [354 |+ 11 ]

Aan ieder van deze drie getuigenissen willen we gaarne enkele woorden wijden.

Heersende opvatting
Tot de gevaarlijkste afdwalingen van de verheidenste moderne maatschappij moet de mening gerekend worden van hen die de vruchtbaarheid van de huwelijken durven omschrijven als een "sociale ziekte", waarvan de volken die erdoor getroffen zijn zich met alle mogelijke middelen moeten zien te genezen. Vandaar de propaganda voor de "rationele geboortebeperking", nagestreefd door personen en gemeenschappen, die misschien om andere titels recht op gezag hebben, maar die, in dit opzicht, helaas! zeer veel afkeuring verdienen. Al is het droevig te moeten constateren hoezeer deze leerstellingen en praktijken, ook onder traditioneel gezonde klassen, zijn verbreid, toch is het troostend te kunnen vaststellen hoe er in uw vaderland, zowel op juridisch als op medisch gebied, verschijnselen en feiten zijn waar te nemen die van een gezonde reactie getuigen. Zoals bekend schenkt de, in de Italiaanse Republiek van kracht zijnde grondwet, om alleen deze bron aan te halen, in artikel 31, een "bijzondere aandacht aan de grote gezinnen", en, van haar kant, richt de steeds meer heersende opvatting van de Italiaanse artsen zich hoe langer hoe meer tegen de praktijken van de geboortebeperking. Dit is echter nog geen reden om aan te nemen dat het gevaar geweken is en dat de vooroordelen zijn weggenomen die ernaar streven het huwelijk en zijn wetten aan de schuldige zelfzucht van individu en gemeenschap te onderwerpen. in het bijzonder valt een bepaalde pers te betreuren die, van tijd tot tijd, op dit onderwerp terugkomt met de duidelijke bedoeling om de ideeën van het goede volk te vertroebelen en het door misleidende documentaties, door betwistbare enquêtes en zelfs door vervalste uitspraken van deze of gene geestelijke op een dwaalspoor te brengen. Van katholieke zijde moet er op worden aangedrongen dat de, op de waarheid steunende, overtuiging wordt verspreid dat de fysieke en zedelijke gezondheid van het gezin en de maatschappij alleen bewaard blijft door de edelmoedige gehoorzaamheid aan de natuurwetten, d.w.z. aan de wetten van de Schepper en, bovenal, door het heilig respect dat men dienaangaande in zijn hart koestert.

Ondraaglijke angsten
In deze materie hangt alles af van de intentie. Men zou nog meer wetten kunnen maken en de straffen kunnen verzwaren, men zou met onweerlegbare bewijzen de dwaasheid van de geboortebeperkingstheorieën en de grote nadelen die eruit voortkomen kunnen aantonen; maar indien de eerlijke bedoeling ontbreekt om de Schepper vrij Zijn werk te kunnen laten voltooien, zal het menselijk egoïsme steeds nieuwe drogredenen en uitvluchten weten te vinden om, zo mogelijk, het geweten het zwijgen op te leggen en de misbruiken te laten voortduren. Welnu, de waarde van het getuigenis van ouders van grote gezinnen bestaat niet alleen in het ronduit afwijzen ook door de kracht van de feiten van ieder compromis tussen de wet van God en het egoïsme van de mens, maar ook in de bereidheid om blij en dankbaar de onschatbare gaven Gods, die kinderen toch zijn, ook wat betreft het aantal dat Hem behaagt, te aanvaarden. Een dergelijke zielsgesteldheid , die de echtgenoten van ondraaglijke angsten en verwijten bevrijdt, biedt volgens het oordeel van bevoegde artsen, de meest gunstige psychische voorwaarden voor een gezonde rijping van de speciale vruchten van het huwelijk, door, bij het ontstaan zelf van die nieuwe wezens, die moeilijkheden en angsten te vermijden die zowel bij de moeder als bij haar kind oorzaak zijn van fysieke en psychische gebreken. Die uitzonderlijke gevallen buiten beschouwing latend, waarover Wij andere keren in de gelegenheid waren te spreken, is de wet van de natuur wezenlijk harmonisch en schept, bijgevolg, geen wanorde en tegenstellingen, tenzij deze door op z'n minst abnormale omstandigheden of door de tegenwerking van de menselijke wil in haar ontwikkeling wordt gehinderd. Geen enkele eugenetica werkt beter dan de natuur en alleen die eugenetica is goed die de wetten eerbiedigt na ze grondig te hebben bestudeerd, ofschoon men personen met bepaalde gebreken soms moet ontraden een huwelijk te sluiten. vgl: Casti Connubii [[[526|69]]] Trouwens het gezond verstand van het volk heeft in de grote gezinnen overal en altijd het teken, het bewijs en de bron van fysieke gezondheid gezien en, van haar kant, vergist de geschiedenis zich niet, wanneer zij in het niet nakomen van de huwelijks- en voortplantingswetten de voornaamste oorzaak van het verval der volkeren ziet. Verre van een "sociale ziekte" te zijn, zijn de grote gezinnen de waarborg voor de fysieke en zedelijke gezondheid van een volk. In de gezinnen waar steeds pasgeboren kinderen in de wiegjes schreeuwen, bloeien de deugden spontaan op, terwijl het kwaad verdwijnt, weggejaagd door het jonge leven dat zich vernieuwt als een verfrissende en herstellende voorjaarswind. Laten de kleinmoedigen en laffen toch een voorbeeld aan u nemen; moge het vaderland u erkentelijkheid en liefde bewijzen voor de grote offers die u brengt om zijn burgers te vormen en op te voeden; de Kerk is u eveneens dankbaar, omdat zij door u en met u een steeds groter aantal heilige zielen onder invloed van de heiligende werking van de goddelijke Geest kan stellen.

Doorleefd geloof
In de moderne burgerlijke wereld geldt het grote gezin over het algemeen, en niet ten onrechte, als het bewijs van een doorleefd christelijk geloof, omdat het egoïsme waarover Wij zo juist gesproken hebben als over het grootste obstakel van de gezinsuitbreiding, alleen waarachtig door de hulp van godsdienstig-zedelijke beginselen overwonnen kan worden. Onlangs nog heeft men kunnen constateren hoe de zogenaamde "demografische politiek" geen opmerkelijke resultaten boekt, hetzij omdat het individuele egoïsme, waarvan het vaak de uitdrukking is, hetzij omdat de bedoelingen en methoden van die politiek de waardigheid van het gezin en de menselijke persoon vernietigen, door deze haast op een minderwaardig niveau te plaatsen. Alleen het goddelijk en eeuwig licht van het christendom verlicht en verlevendigt het gezin dusdanig, dat het grote gezin, zowel in de vroegste als in de latere tijd, dikwijls als synoniem met het christelijk gezin werd beschouwd. De eerbied voor de goddelijke wetten heeft het overvloedig leven geschonken; het geloof in God schenkt de ouders de noodzakelijke kracht om de offers en ontberingen te aanvaarden die het opgroeiend kind eist; de christelijke geest van liefde waakt over de orde en de rust en verleent tegelijkertijd, als haalt hij deze uit de natuur, de intieme gezinsvreugden zowel aan de ouders, als aan de kinderen en broers en zusters.

Zichtbaar heiligdom
Ook naar buiten is een goed geordend groot gezin als een zichtbaar heiligdom: het sacrament van het doopsel is voor zo'n gezin geen uitzonderlijk gebeuren, maar hernieuwt herhaaldelijk de blijdschap en genade van de Heer. De reeks vreugdevolle pelgrimstochten naar de doopvonten is nog niet beëindigd, of die van de vormsels en de eerste communies begint reeds in dezelfde verblindende witheid. Het kleinste broertje heeft nauwelijks het witte doopkleed tussen de dierbaarste levensherinneringen opgeborgen, of de eerste bruidssluier ontvouwt zich als een bloem en verenigt ouders, kinderen en nieuwe ouders aan de voet van het altaar. Als een opeenvolging van lentes zullen andere huwelijken, vormsels en eerste communies volgen, die om zo te zeggen de bezoeken van God en van Zijn genade in het huisgezin voortzetten.

Maar God bezoekt de grote gezinnen ook door Zijn Voorzienigheid, waarvan de ouders, vooral de armen onder hen, openlijk getuigenis afleggen, door al hun vertrouwen in haar te stellen, wanneer zij menselijkerwijze niet meer zouden weten wat te doen. Een gegronde hoop en geen hersenschim! De Voorzienigheid - om Ons in menselijke ideeën en woorden uit te drukken - is niet in het bijzonder het geheel van uitzonderlijke daden van goddelijke goedheid, maar het normaal resultaat van de harmoniërende activiteit van de oneindige wijsheid, goedheid en almacht van de Schepper. God weigert de middelen om te kunnen leven niet aan degene die een beroep op het leven doet. De goddelijke Meester heeft nadrukkelijk geleerd dat het "leven meer waard is dan het voedsel, en het lichaam meer dan de kleding". (Mt. 6, 25) [[b:Mt. 6, 25]] Indien afzonderlijke, korte en lange episoden het tegendeel soms schijnen te bewijzen, dan is dit een teken dat de mens de uitvoering van de goddelijke orde iets in de weg gelegd heeft, of ook, in uitzonderlijke gevallen, dat hogere bedoelingen die uit Gods goedheid voortspruiten eraan ten grondslag liggen. Maar de Voorzienigheid is een werkelijkheid, een noodzaak van God de Schepper. Het lijdt geen twijfel dat niet de disharmonie of de inertie van de Voorzienigheid, maar wèl de wanorde van de mens - in het bijzonder tengevolge van zijn egoïsme en gierigheid - oorzaak zijn dat het probleem van de overbevolking op aarde, ten dele werkelijk bestaande, ten dele zonder reden als een dreigende catastrofe door onze moderne maatschappij geducht, ontstaan is en nog onopgelost gebleven is. Dank zij de vooruitgang van de techniek, de vergemakkelijking van het vervoer, met de nieuwe bronnen van energie waarvan men nog maar nauwelijks de vruchten is begonnen te plukken, kan de aarde aan allen voorspoed beloven die zij nog lange tijd zal herbergen.

Toekomst
En wat de toekomst betreft, wie kan voorzien welke andere onverwachte hulpbronnen er nog op onze planeet verborgen zijn, en voor welke verrassingen, ook buiten haar, de wonderbaarlijke ontdekkingen van de wetenschap nog zullen zorgen, en waarmee op het ogenblik nauwelijks een begin is gemaakt? En wie kan voor de toekomst een natuurlijk ritme van voortplanting verzekeren dat hetzelfde is als dat van vandaag? Zou de tussenkomst van een intrinsieke matigende wet t.a.v. het ritme van de uitbreiding onmogelijk zijn? De Voorzienigheid heeft zich het toekomstig lot van de wereld voorbehouden. Maar het is een feit van uitzonderlijke betekenis dat op het ogenblik waarop de wetenschap datgene ten nutte weet te maken wat de verleden tijd nog als de vrucht van vurige verbeelding beschouwde, de angst van sommigen als gegronde verwachtingen van voorspoed in catastrofale perspectieven omvormt. De overbevolking is daarom geen geldige reden om de ongeoorloofde praktijken van de geboortecontrole te verbreiden, maar veeleer het voorwendsel om de gierigheid en het egoïsme goed te praten, hetzij van volkeren die in de uitbreiding van anderen een aanslag op hun eigen politieke hegemonie en de verlaging van hun levensstandaard zien, hetzij van individuen, in het bijzonder de meest gefortuneerden, die de voorkeur geven aan een veel rijker genot van aardse goederen, dan zich te verzekeren van de eer en de verdienste van het verwekken van nieuwe levens. Zo komt men ertoe bepaalde wetten van de Schepper te schenden, onder voorwendsel dat men de ingebeelde vergissingen van Zijn Voorzienigheid wil herstellen. Het zou daarentegen veel verstandiger en nuttiger zijn wanneer de moderne maatschappij er zich vastberaden en algemener op toelegt om haar eigen gedrag te herzien door de oorzaken van de hongersnood in de "depressie-gebieden" of overbevolkte zônes weg te nemen, door de moderne ontdekkingen actiever voor vreedzamer doeleinden in te schakelen, door een openlijker politiek van samenwerking en uitwisseling te volgen, door een economie met wijdere horizont en minder nationalistisch op te bouwen, en vooral door op de voorstellen van het egoïsme te reageren met liefde en door tegenover de hebzucht de gerechtigheid concreter toe te passen. God zal de mensen geen rekenschap vragen over het lot van de mensheid in het algemeen, dit is Zijn zaak, maar wel van ieder van hun daden die zij in overeenstemming met of tegen hun geweten in hebben gesteld. Wat u betreft, ouders en kinderen van grote gezinnen, blijft rustig en vastberaden uw vertrouwen stellen in de goddelijke Voorzienigheid, in de zekerheid dat zij u op haar beurt dagelijks zal blijven helpen, en, indien dit nodig mocht zijn, u haar buitengewone tussenkomst, die zo velen onder u gelukkig ervaren hebben, zal blijven tonen.

Huis van vreugde
Nu nog enkele opmerkingen over het derde punt dat in staat is uw angst weg te nemen en u meer moed te geven. De grote gezinnen zijn de prachtigste gedeelten van de tuin van de Kerk, waarin, als op vruchtbare grond, de blijdschap bloeit en de heiligheid rijpt. Iedere huiselijke haard, ook de meest bescheiden, is volgens Gods bedoelingen een oase van geestelijke vrede. Maar er zijn grondige verschillen: daar waar het kindertal dat van één nauwelijks te boven gaat, draagt die innerlijke vrede, die een levenswaarde heeft, iets van melancholie en matheid in zich mee, die vrede is van veel kortere duur, misschien onzekerder, vaak verduisterd door angsten of geheime wroegingen. Anders daarentegen is de sereniteit van geest bij de ouders die zich door de rijke bloei van jonge levens omringd zien. De vreugde, vrucht van Gods overvloedige zegen, uit zich op duizenderlei manieren in een vaste en blijvende zekerheid. Op het voorhoofd van die vaders en moeders, ook al gaan ze onder zorgen gebukt, is geen spoor te bekennen van die innerlijke schaduw, een bewijs van gewetensbezwaren of van de angst voor een onherroepelijk terugvallen in de eenzaamheid. Hun jeugd schijnt nooit op te houden, zolang de geur van de wiegen in hun huis hangt, zolang de kamermuren de heldere stemmen van kinderen en kleinkinderen weerkaatsen. De vele vermoeienissen, de dubbele offers, het afzien van kostbare ontspanningsmogelijkheden worden, zelfs hier beneden, ruimschoots vergoed door de onuitputtelijke rijkdom van gevoelens en door de zoete verwachtingen die hun harten bestormen, zonder ze echter te benauwen of uit te putten. De verwachtingen worden weldra werkelijkheid, op de dag waarop de oudste dochter moeder haar hulp komt aanbieden bij de verzorging van de jongstgeborene, of waarop de oudste jongen voor de eerste keer stralend met zijn eerste verdienste thuiskomt. Deze dag zal door de ouders bijzonder worden gezegend, want voortaan zien zij de dreiging wegvallen van een verlaten oude dag en krijgen ze zekerheid dat hun offers worden beloond. De talrijke kinderen kennen, op hun beurt, niet de verveling van de eenzaamheid en de verlegenheid temidden van volwassenen te moeten leven. Hun groot aantal kan weliswaar tot ergerlijke herrie leiden en hun gesprekken kunnen, hoewel van voorbijgaande aard, aanleiding tot stormachtige ruzie zijn, maar wanneer deze slechts oppervlakkig en van korte duur zijn, werken ze krachtig mee aan de karaktervorming. De kinderen van grote gezinnen worden er als het ware vanzelf toe gevormd over hun handelingen te waken en er verantwoordelijk voor te zijn, om elkaar te waarderen en te helpen, om het hart wijd te openen en edelmoedig te zijn. Het gezin is voor hen de kleine wereld waarin zij proeven nemen, alvorens de veel lastiger en veeleisender wereld daarbuiten tegemoet te treden.

Al dit goeds en al deze waarden krijgen meer vastheid, worden intenser en vruchtbaarder, wanneer het grote gezin als grondslag en levensregel de bovennatuurlijke geest van het Evangelie neemt die alles een kenmerk van spiritualiteit en eeuwigheid verleent. In die gevallen voegt God aan de gewone gaven van de Voorzienigheid, zoals blijdschap en vrede, vaak, zoals de ervaring leert, de roep tot uitverkiezing toe, d.w.z. de roeping tot het priesterschap, tot de religieuze volmaaktheid en zelfs tot heiligheid. Meer dan eens, en terecht, heeft men het voorrecht van grote gezinnen willen doen uitkomen, n.l. de bakermat van de heiligen te zijn; o.a. haalt men dan het gezin aan waaruit de H. Lodewijk, koning van Frankrijk, kwam en dat 10 kinderen telde; van de H. Catharina van Siëna uit een gezin van 25; van de H. Robertus Bellarminus uit een gezin van 12; van de H. Pius X uit een gezin van 10. Iedere roeping is een geheim van de Voorzienigheid, maar voor wat de ouders betreft, kan men uit deze feiten concluderen dat hun kindertal geen goede en volmaakte opvoeding in de weg staat; dat het aantal, op dit gebied, de kwaliteit niet schaadt, zowel wat betreft de fysieke als de geestelijke waarden. Een woord, tenslotte, tot u, leiders en vertegenwoordigers van de Bonden van grote gezinnen in Rome en Italië. Zorgt ervoor dat de activiteiten die gij wilt ontplooien ten behoeve van de waardigheid der grote gezinnen en hun economische bescherming, gedragen wordt door een steeds waakzamer en actiever dynamische kracht. Houdt u, voor wat het eerste doel betreft, aan de richtlijnen van de Kerk; voor het tweede doel moet gij dat gedeelte van de maatschappij dat zich haar sociale verplichtingen niet bewust is uit haar slaap doen opstaan. De Voorzienigheid is een waarheid en een goddelijke werkelijkheid, die er evenwel in toestemt zich van de medewerking van de mens te bedienen. Gewoonlijk komt zij tussenbeide en verleent zij hulp, wanneer zij door de mens wordt geroepen en als het ware door zijn hand wordt geleid; zij verbergt zich graag achter de menselijke activiteit. Al is het juist aan de Italiaanse wetgeving de verdienste toe te kennen het verstgevorderd te zijn op het gebied van de bescherming van het gezin, in het bijzonder van het grote gezin, men mag niet verhelen dat er ook nu nog veel grote gezinnen, buiten hun schuld, ontbering en gebrek lijden. Welaan dan! Uw actie moet erop gericht zijn ook aan die gezinnen de bescherming van de wet te verlenen en, in dringende gevallen, de bescherming van de liefde. Ieder positief resultaat dat op dit gebied wordt bereikt is als een hechte steen die in het gebouw van het vaderland en de Kerk wordt gemetseld; èn als Katholiek èn als staatsburger kan men niets beters doen.

Terwijl Wij Gods bescherming over uw gezinnen en over die van geheel Italië afsmeken, en terwijl Wij deze nogmaals onder de hemelse bescherming van het heilig Huisgezin van Jezus, Maria en Jozef plaatsen, schenken Wij u van ganser harte Onze vaderlijke apostolische zegen.