Eén in de Heilige Geest de wereld veranderen

Gedurende de Avondwake hebben zeven pelgrims een getuigenis afgelegd over de zeven gaven van de H. Geest [663|629] en na de toespraak zijn 24 jongeren voorgesteld aan de Paus, die zondag het H. Vormsel zullen gaan ontvangen. Ter afsluiting van de wake met de Paus werd het Allerheiligste Sacrament van de Eucharistie aanbeden door de Paus en de jongeren op het veld.

Zie ook de samenvatting [n:401]

Geliefde jongeren,

Vanavond hebben we weer Christus’ grote belofte gehoord – “Gij zult kracht ontvangen van de Heilige Geest die over u komt.” En we hebben Zijn oproep gehoord – “wees mijn getuigen in de wereld” – (Hand. 1, 8) [b:Hand. 1, 8]. Dit waren de laatste woorden die Jezus sprak voor Zijn Hemelvaart. Hoe de apostelen zich voelden toen ze dit hoorden, kunnen we alleen maar bedenken. Maar we weten dat hun diepe liefde voor Jezus en hun vertrouwen in Zijn woord, hen ingaf zich te verzamelen en te wachten: niet doelloos te wachten, maar samen, verenigd in gebed, met de vrouwen en Maria in de Bovenzaal (Hand. 1, 14) [[b:Hand. 1, 14]]. Vanavond doen wij hetzelfde. Verzameld rondom het veelbereisde Wereldjongerendag Kruis en de icoon van Maria, en onder het prachtige gesternte van het Zuiderkruis, bidden wij. Vanavond bid ik voor jullie en voor de jongeren in de wereld. Geïnspireerd door het voorbeeld van jullie Patroonheiligen! Accepteer in jullie hart en hoofd de zevenvoudige gaven van de Heilige Geest! Herken en geloof in de kracht van de Geest in jullie leven!

Eerder [2480] hebben wij gesproken over de eenheid en harmonie van Gods schepping en onze plaats hierin. We herinnerden ons eraan hoe wij, die zijn gemaakt naar Gods beeld en gelijkenis, in de grote gave van het doopsel zijn herboren, we zijn Gods aangenomen kinderen geworden, een nieuw schepsel. En daarom is het dat wij als kinderen van Christus’ licht – gesymboliseerd door de aangestoken kaarsen die jullie nu vasthouden – getuigenis moeten afleggen in onze wereld van het stralende licht dat door geen duisternis kan worden overweldigd. (Joh. 1, 5) [[b:Joh. 1, 5]] Jullie zijn je reeds terdege bewust dat onze getuigenis van Christus wordt aangeboden aan een wereld die op vele wijze breekbaar is. De eenheid van Gods schepping is verzwakt door wonden die bijzonder diep zijn wanneer sociale relaties uiteen gaan, of wanneer de menselijke geest bijna verpletterd is door de uitbuiting en misbruik van personen. Inderdaad is de maatschappij van vandaag verdeeld door een wijze van denken die inherent kortzichtig is, omdat het de volledige waarheid buiten beschouwing laat – de waarheid over God en over ons. Het relativisme is van nature niet in staat het beeld in zijn geheel te zien. Het negeert de beginselen die ons in staat stellen te leven en te gedijen in eenheid, orde en harmonie.

Wat is ons antwoord, als christelijke getuigen, aan een verdeelde en versnipperde wereld? Hoe kunnen wij de hoop op vrede, genezing en eenheid aanbieden aan deze “stations” van conflict, lijden en spanning die jullie voor jullie weg met het WereldJongerenDag Kruis gekozen hebben? Eenheid en verzoening kan niet worden bereikt door onze inspanningen alleen. God heeft ons voor elkaar gemaakt (Gen. 2, 24) [[b:Gen. 2, 24]] en alleen in God en Zijn Kerk kunnen we de eenheid vinden die we zoeken. Welnu, in aanmerking genomen de onvolkomenheden en teleurstellingen - zowel individuele als institutionele – zijn we soms verleid kunstmatig een "perfecte" gemeenschap te bouwen. Die verleiding is niet nieuw. De geschiedenis van de Kerk toont vele voorbeelden van het omzeilen of negeren van menselijke tekortkomingen of fouten ten einde een perfecte eenheid, een spirituele utopie te scheppen. In feite ondermijnen dergelijke pogingen de eenheid die zij bouwen willen! De Heilige Geest te scheiden van Christus die aanwezig is in de institutionele structuren van de Kerk zou de eenheid van de Christelijke gemeenschap, die juist een geschenk van de Heilige Geest is, in opspraak brengen. Het zou het wezen van de Kerk als de levende tempel van de Heilige Geest verraden (1 Kor. 3, 16) [[b:1 Kor. 3, 16]]. Het is juist de Geest die de Kerk leidt in de weg van alle waarheid en haar verenigt in gemeenschap en in de werken van dienst vgl: Lumen Gentium [[[617|4]]]. Helaas blijft de verleiding “het alleen te doen” bestaan. Tegenwoordig karakteriseren sommige mensen hun lokale gemeenschap als op de een of andere manier gescheiden van de zogeheten institutionele Kerk, door te spreken over de eerstgenoemde als flexibel en openstaand voor de Geest en de laatstgenoemde als star en verstoken van de Geest.

Eenheid behoort tot het wezen van de Kerk vgl: Catechismus van de Katholieke Kerk [[[1|813]]]; het is een gave die we moeten herkennen en koesteren. Laten wij vanavond bidden om de vastberadenheid deze eenheid te koesteren; draag eraan bij! Weersta elke verleiding hiervan weg te lopen! Want het is deze veelomvattendheid, de geweldige visie van ons geloof – solide en toch open, consistent en toch dynamisch, waar en toch constant groeiend in inzicht – dat we onze wereld kunnen aanbieden. Geliefde jongeren, is het niet vanwege jullie geloof dat vrienden in moeilijkheden of zoekend naar betekenis in hun leven zich tot jullie wenden? Wees waakzaam! Luister! Kan je door de wanklank en de verdeeldheid van onze wereld de overeenstemmende stem van de mensheid horen? Van het wanhopige kind in het Darfur-kamp, of van een tiener in nood, of van een bezorgde ouder ergens in een buitenwijk, of misschien zelfs nu vanuit de diepte van je eigen hart, er blijkt dezelfde menselijk schreeuw om erkenning, om erbij te horen, om eenheid. Wie voldoet dat essentiële menselijke verlangen iemand te zijn, ondergedompeld te worden in gemeenschap, opgebouwd te worden, geleid te worden tot de waarheid? De Heilige Geest! Dit is de rol van de Geest: het werk van Christus tot vervulling te brengen. Verrijkt met de gaven van de Geest, zullen jullie de kracht hebben boven de het stukwerk, de lege utopie, het vergankelijke uit te stijgen en de consistentie en de zekerheid van de christen-getuige aan te bieden.

Vrienden, wanneer we het Credo belijden, zeggen we: “We geloven in de Heilige Geest, die Heer is en het leven geeft”. De Schepper Geest is de kracht van God en geeft leven aan elk schepsel en de bron van nieuw en overvloedig leven in Christus. De Geest houdt de Kerk in eenheid met de Heer en in trouw met de apostolische traditie. Hij inspireerde de Heilige Schrift en hij leidt Gods volk tot de volle waarheid (Joh. 16, 13) [[b:Joh. 16, 13]]. Op al deze wijzen is de Geest “de gever van leven”, ons leidend tot in het hart van God. Dus, hoe meer we de Geest toestaan ons de weg te wijzen, des te meer zullen wij gelijkvormig aan Christus worden en des te dieper zullen wij in het leven van de Drie-ene God binnendringen. Dit deel krijgen aan Gods eigen wezen (2 Pt. 1, 4) [[b:2 Pt. 1, 4]] voltrekt zich in de ontplooiing van de alledaagse momenten van ons leven, waar Hij altijd aanwezig is (Bar. 3, 38) [[b:Bar. 3, 38]]. Er zijn echter momenten, waar we verleid kunnen worden een zekere vervulling te zoeken buiten God om. Jezus zelf vraagt aan de Twaalf: “Wilt ook gij soms weggaan?” Zulk een wegdrijven biedt misschien de schijn van vrijheid. Maar waartoe leidt het? Naar wie zouden wij gaan? Want in ons hart weten wij dat het de Heer is die “woorden van eeuwig leven” heeft (Joh. 6, 67-68) [[b:Joh. 6, 67-68]]. Zich af te keren van Hem is slechts een zinloze poging te ontsnappen aan onszelf vgl: VIII, 7 [[[850]]]. God is bij ons in de werkelijkheid van het leven, niet in de fantasie! We zoeken de aansluiting, niet de vlucht! Daarom stuurt de Heilige Geest ons zacht maar zeker terug naar wat echt is, wat blijvend is, wat waar is. Het is de Geest die ons terug leidt in de gemeenschap van de Heilige Drie-eenheid!

In sommige opzichten is de Heilige Geest de verwaarloosde persoon van de Heilige Drie-eenheid. Een duidelijk begrip van de Geest lijkt bijna buiten ons bereik. Toen ik een kleine jongen was, leerden mijn ouders, net als die van jullie, mij het Kruisteken. Zo besefte ik al snel dat er één God in drie personen is, en dat de Drie-eenheid het centrum van ons christelijke geloof en leven is. Terwijl ik groeide naar een zeker begrip van God de Vader en de Zoon - de namen zeiden mij al veel - bleef mijn begrip van de derde persoon van de Drie-eenheid incompleet. Daarom besloot ik, als jonge priester die theologie onderwees, de markante getuigenissen over de Heilige Geest in de kerkgeschiedenis te bestuderen. Het was tijdens die reis dat ik mij onder andere in de geschriften van de grote heilige Augustinus verdiepte. Augustinus’ begrip van de Heilige Geest evolueerde geleidelijk; het was een strijd. Als jonge man had hij het manicheïsme gevolgd – één van die verleidingen welke ik eerder noemde – om een spirituele utopie te scheppen door een radicale scheiding tussen de dingen van de geest en de dingen van het vlees. Vandaar dat hij eerst argwanend stond tegenover de christelijke leer dat God mens was geworden. Maar zijn ervaring van Gods liefde aanwezig in de Kerk, bracht hem ertoe de bron ervan te onderzoeken in het leven van de Drie-ene God. Dit bracht hem tot drie bijzondere inzichten over de Heilige Geest als de band van eenheid binnen de Heilige Drie-eenheid: eenheid als gemeenschap, eenheid als blijvende liefde, en eenheid om te geven en als gave. Deze drie inzichten zijn niet alleen theoretisch. Zij helpen uit te leggen hoe de Geest werkt. In een wereld waarin zowel het individu als de gemeenschappen vaak lijden onder een gebrek aan eenheid of samenhang, helpen deze inzichten ons afgestemd te blijven op de Geest en de reikwijdte van onze getuigenis uit te breiden en te verduidelijken.

Eerste inzicht
Laten we daarom, met de hulp van Augustinus, iets van de werken van de Heilige Geest toelichten. Hij merkte op dat de twee woorden “Heilig” en “Geest” verwijzen naar het goddelijke in God; met andere woorden wat wordt gedeeld door de Vader en de Zoon – hun communio (gemeenschap). Wanneer dus het onderscheidende kenmerk van de Heilige Geest daarin bestaat dat hij datgene is wat de Vader en de Zoon samen hebben, dan - zo concludeerde Augustinus – is de bijzondere kwaliteit van de Heilige Geest de eenheid. Het is een eenheid van levende gemeenschap, een eenheid van personen in een verstandhouding van constant geven, waarin de Vader en de Zoon zichzelf aan elkaar geven. We beginnen, denk ik, hoe verhelderend dit begrip van de Heilige Geest als eenheid, als gemeenschap is. Ware eenheid kan nooit gegrond worden op relaties die de gelijkwaardigheid van andere personen ontkennen. Noch is de eenheid eenvoudig de totaalsom van groepen door wie wij ons soms laten verleiden onszelf hiermee te “definiëren”. Feitelijk is eenheid alleen in het leven van de gemeenschap gewaarborgd en de identiteit van de mens verwezenlijkt: we erkennen de gemeenschappelijke behoefte aan God, we beantwoorden aan de verenigde aanwezigheid van de Heilige Geest en we geven onszelf aan de ander in dienstbaarheid.

Tweede inzicht
Augustinus tweede inzicht – de Heilige Geest als blijvende liefde – komt door zijn studie van de Eerste brief van de heilige Johannes. Johannes vertelt ons dat “God is liefde” (1 Joh. 4, 16) [b:1 Joh. 4, 16]. Augustinus stelt dat, hoewel deze woorden verwijzen naar de Drie-eenheid als geheel, ze een bijzondere kenmerk van de Heilige Geest uitdrukken. Nadenkend over de blijvende aard van de liefde - “wie in de liefde woont, woont in God en God is met hem” (1 Joh. 4, 16) [b:1 Joh. 4, 16] – vroeg hij zich af: is het liefde of de Heilige Geest die het blijvende geeft? Dit is de conclusie die hij aangeeft: De Heilige Geest helpt ons in God te blijven en God in ons; maar het is liefde die dit bewerkt. De Geest is daarom God als liefde! 15.17.31 [[905]]. Het is een prachtige uitleg: God deelt zichzelf als liefde in de Heilige Geest. Wat voor begrip kunnen we nog meer trekken uit dit inzicht? Liefde is het teken van de aanwezigheid van de Heilige Geest! Ideeën of geluiden waarin liefde ontbreken – zelfs wanneer zij intellectueel of kundig lijken – kunnen niet “van de Geest” zijn. Bovendien heeft de liefde een bijzondere eigenschap: verre van toegeeflijk of wispelturig te zijn heeft het een taak of doel te vervullen: in stand te blijven. Door zijn natuur is liefde duurzaam. Weer, beste vrienden, vangen we een glimp op van hoeveel de Heilige Geest onze wereld biedt: liefde die onzekerheid verdrijft, liefde die de angst voor verraad overwint, liefde die de eeuwigheid in zich draagt; de ware liefde die ons in een eenheid trekt die blijvend is!

Derde inzicht
Het derde inzicht – de Heilige Geest als gave – ontleende Augustinus aan een meditatie van een passage uit het Evangelie die we allemaal kennen en liefhebben: Christus’ conversatie met de Sameritaanse vrouw bij de bron. Hier openbaarde Jezus zichzelf als de gever van het levende water (Joh. 4, 10) [[b:Joh. 4, 10]], wat later uitgelegd wordt als de Heilige Geest (Joh. 7, 39; 1 Kor. 12, 13) [[b:Joh. 7, 39; 1 Kor. 12, 13]]. De Geest is Gods gave (Joh. 4, 10) [b:Joh. 4, 10] – de innerlijke bron (Joh. 4, 14) [[b:Joh. 4, 14]], die echt onze diepste dorst stilt en ons naar de Vader brengt. Door deze waarneming concludeert Augustinus dat God, die zichzelf als gave aan ons meedeelt, de Heilige Geest is vgl: 15.18.32 [[[905]]]. Vrienden, we vangen alweer een glimp op van de werken van de Drie-eenheid. De Heilige Geest is God die zichzelf eeuwig geeft; als een nooit ophoudende bron schenkt Hij niets minder dan zichzelf. In het licht van deze onophoudelijke gave, bezien we de beperkingen van al dat vergankelijke, de dwaasheid van de consumeer-mentaliteit. We beginnen te begrijpen waarom de zoektocht naar nieuwheid ons ontevreden en verlangend achterlaten. Zoeken wij niet naar een eeuwige gave? De bron die nooit droog valt? Laten we samen met de Sameritaanse vrouw uitroepen: geef mij van dat water, zodat ik geen dorst meer krijg! (Joh. 4, 15) [[b:Joh. 4, 15]]

Geliefde jongeren, we hebben gezien dat het de Heilige Geest is die leidt tot de prachtige gemeenschap van gelovigen in Jezus Christus. Trouw aan zijn aard als gever en gave tegelijk, is Hij zelfs nu aan het werk door jou. Laat - geïnspireerd door de inzichten van Augustinus – verenigde liefde je maatstaf zijn; blijvende liefde je uitdaging; zelfgevende liefde je missie! Morgen zal dezelfde gave van de Geest plechtig worden toegediend aan de kandidaat-vormelingen. Ik zal bidden: “geef hen de geest van wijsheid en inzicht, de geest van raad en sterkte, de geest van kennis en vroomheid ... en vul hen met de geest van ontzag!” Deze gaven van de Geest – waarvan elke, zoals de heilige Franciscus van Sales ons herinnert, een weg is om deel te nemen in de liefde Gods - zijn noch prijzen noch beloningen. Zij worden om niet gegeven (1 Kor. 12, 11) [[b:1 Kor. 12, 11]]. En zij vereisen slechts één antwoord van de kant van de ontvanger: ik neem het aan! Hier voelen we iets van het diepe mysterie van Christen zijn. Wat ons geloof vormt is niet allereerst wat we doen, maar wat we ontvangen. Immers, veel edelmoedige mensen die geen Christen zijn kunnen mogelijk veel meer bereiken dan wij. Vrienden, accepteren jullie om getrokken te worden in Gods trinitaire leven? Accepteer je getrokken te worden in zijn gemeenschap van liefde?

De gaven van de Geest die in ons werken geven ons richting en duidelijke omlijning aan onze getuigenis. Gericht op eenheid binden de gaven van de Geest ons dichter aan het gehele Lichaam van Christus vgl: Lumen Gentium [[[617|11]]], maken ons beter toegerust om de Kerk op te bouwen om de wereld te dienen (Ef. 4, 13) [[b:Ef. 4, 13]]. Zij roepen ons op tot een actieve en vreugdevolle deelname aan het leven van de Kerk: in parochies en kerkelijke bewegingen, in het godsdienstonderwijs, in de zielzorg op de universiteiten en andere katholieke organisaties. Ja, de Kerk moet groeien in eenheid, moet worden gesterkt in heiligheid, moet worden verjongd, moet voortdurend worden vernieuwd vgl: Lumen Gentium [[[617|4]]]. Maar volgens welke maatstaf? Die van de Heilige Geest! Keer je tot Hem, geliefde jongeren, en jullie zullen de ware betekenis van vernieuwing vinden.

Vanavond, onder de schoonheid van de nachtelijke hemel, zijn ons hart en ons hoofd vervuld van dankbaarheid aan God voor de grote gave van ons geloof in de Drie-eenheid. We roepen onze ouders en grootouders voor de geest die met ons meeliepen toen wij, als kinderen, onze eerste stappen zetten op onze pelgrimstocht van het geloof. Nu vele jaren later zijn jullie als jonge volwassenen bijeen met de opvolger van Petrus. Ik ben vervuld van grote vreugde om bij jullie te zijn. Laat ons de Heilige Geest aanroepen: hij is de handwerksman van Gods werken vgl: Catechismus van de Katholieke Kerk [[[1|741]]]. Laten zijn gaven je vormen! Net zoals de Kerk dezelfde reis aflegt met de gehele mensheid, zo ben ook jij geroepen de gaven van de Geest uit te oefenen te midden van alle ups en downs van je dagelijkse leven. Laat je geloof tot rijpheid komen in je studie, werk, sport, muziek en kunst. Laat het ondersteund worden door gebed en gevoed worden door de sacramenten en zo een bron van inspiratie en hulp zijn voor allen rondom jou. Uiteindelijk gaat het leven niet om opstapeling. Het is veel meer dan succes. Werkelijk leven betekent van binnenuit veranderd te worden, open staan voor de energie van Gods liefde. Door de kracht van de Heilige Geest te aanvaarden kan jij ook je familie, gemeenschappen en landen veranderen. Draag de gaven uit! Laat wijsheid, sterkte, vroomheid en ontzag de tekens van grootsheid zijn!

Nu volgen vele groeten in diverse talen.

En nu, als we in stilte en verwachting overgaan tot de aanbidding van het Heilige Sacrament, herhaal ik tegen jullie de woorden die de Heilige Mary Mackillop heeft gesproken toen zij slechts zesentwintig jaar oud was: “geloof in de fluistering van God in je hart!” Geloof in Hem! Geloof in de kracht van de Geest van liefde!