Het gebed van de Bisschop

Beste broeders in het bisschopsambt,

het is intussen al weer een aantal jaren de gewoonte dat recent benoemde Bisschoppen te Rome samenkomen voor een ontmoeting die beleefd wordt als een pelgrimage naar het graf van Sint Petrus. Ik heet u met bijzondere genegenheid welkom. De ervaring die u bezig bent op te doen, stimuleert u niet alleen tot reflectie over de verantwoordelijkheden en taken van een bisschop, maar maakt het bovendien mogelijk in uw hart het besef te verlevendigen dat u in het besturen van de Kerk van God niet alleen staat, maar dat u daarin, naast de hulp van God, ook de steun hebt van de Paus en van uw medebroeders. Het feit van in het centrum van de katholiciteit te zijn, in deze Kerk van Rome, opent uw harten voor een levendiger perceptie van de universaliteit van het Volk van God en doet in u de zorg voor heel de Kerk toenemen. Ik dank Kardinaal Giovanni Battista Re voor de woorden waarmee hij uw gevoelens heeft vertolkt, en groet in het bijzonder Mgr. Leonardo Sandri, Prefect van de Congregatie voor de Oosterse Kerken, terwijl ik ieder van u begroet en mijn gedachten uitgaan naar uw bisdommen.

Op de dag van de Bisschopswijding vraagt de Kerk vóór de handoplegging aan de kandidaat enkele taken op zich te willen nemen, waaronder, naast die van het getrouw verkondigen van het Evangelie en het bewaren van het geloof, ook die van "het volharden in het gebed tot de almachtige God voor het welzijn van zijn heilig volk". Ik zou met u willen stilstaan bij het apostolisch en pastoraal karakter van het gebed van de Bisschop.

De evangelist Lucas schrijft dat Jezus Christus de twaalf Apostelen uitkoos na de hele nacht op de berg te hebben doorgebracht in gebed (Lc. 6, 12) [[b:Lc. 6, 12]]; en de evangelist Marcus preciseert dat de Twaalf gekozen werden "om Hem te vergezellen en door Hem uitgezonden te worden" (Mc. 3, 14) [b:Mc. 3, 14]. Zoals de Apostelen, zo zijn ook wij, dierbare Medebroeders, als zijn opvolgers op de eerste plaats geroepen om Christus te vergezellen, om Hem dieper te leren kennen en deelgenoot te zijn van zijn mysterie van liefde en van zijn vertrouwvolle relatie met de Vader. In het inwendige en persoonlijke gebed is de Bisschop, zoals en méér dan alle gelovigen, geroepen om te groeien in de geest van het kindschap jegens God, door van Jezus zelf de vertrouwelijkheid, het vertrouwen en de trouw te leren, houdingen die Hem eigen zijn in de verhouding met de Vader.

En de Apostelen hadden goed begrepen hoe het luisteren in het gebed en de verkondiging van wat ze hadden beluisterd de voorrang moesten hebben boven alles wat er te doen is, want zij besloten "Wij zullen ons blijven wijden aan het gebed en de bediening van het woord" (Hand. 6, 4) [b:Hand. 6, 4]. Dit apostolische programma is méér dan ooit actueel. Vandaag de dag zijn de organisatorische aspecten in het dienstwerk van de Bisschop van dien aard dat ze hem helemaal zouden kunnen opeisen, zijn taken zijn veelvoudig en altijd zijn er heel veel dingen die noodzakelijk zouden moeten gebeuren, maar toch moet de eerste plaats in het leven van een opvolger van de Apostelen gereserveerd blijven voor God. Reeds de heilige Gregorius de Grote merkte in zijn Regula pastoralis [1065] (Herderlijke Regel) op dat de herder "op een bijzondere manier in staat moet zijn zich boven alle anderen te verheffen in gebed en beschouwing II, 5 [[1065]]. Dat is wat de traditie later met de bekende uitdrukking formuleerde "Contemplata aliis tradere" (d.i.: het beschouwde aan anderen doorgeven) vgl: iia-iiae q. 188 a. 6 [[[t:iia-iiae q. 188 a. 6]]].

In de Encycliek " Deus Caritas Est [715]" heb ik, onder verwijzing naar de bijbelse episode van de ladder van Jakob, willen duidelijk maken hoe de herder juist door het gebed gevoelig wordt voor de noden van de anderen en barmhartig jegens allen vgl: 7 [[[715]]]. En ik heb de gedachte van Gregorius de Grote aangehaald, volgens wie een herder die geworteld is in de beschouwing ook weet open te staan voor de noden van de anderen, die immers in het gebed de zijnen worden: "per pietatis viscera in se infirmitatem caeterorum transferat " (d.i. "door een hart vol godsliefde neemt hij de zwakte van de anderen op zich") II, 5 [[1065]]. Het gebed voedt op tot de liefde en opent het hart voor de herderlijke naastenliefde om open te staan voor allen die hun toevlucht zoeken tot de Bisschop. Deze, inwendig gevormd door de Heilige Geest, troost met de balsem van de goddelijke genade, verlicht met het licht van het Woord, verzoent en bouwt op in de broederlijke gemeenschap. In uw gebed, dierbare Medebroeders, moeten uw priesters een bijzondere plaats innemen, opdat zij steeds zullen volharden in hun roeping en trouw zullen zijn aan de priesterlijke zending die hun werd toevertrouwd. Het is voor iedere priester buitengewoon stichtend te weten dat de Bisschop, van wie hij de gave van het priesterschap heeft ontvangen of die in ieder geval zijn vader en vriend is, hem nabij is in het gebed, met zijn hart en steeds bereid hem te ontvangen, naar hem te luisteren, hem te steunen en te bemoedigen! Zo moet in het gebed van de Bisschop ook nooit de smeekbede ontbreken voor nieuwe roepingen. Met aandrang moeten deze aan God worden gevraagd, opdat Hij "degenen die Hij zelf wil" roept tot het heilig dienstwerk.

De munus sanctificandi (heiligingstaak) die u hebt ontvangen, draagt u bovendien op bevorderaars van het gebed in de samenleving te zijn. In de steden waarin u leeft en werkt, die dikwijls zo chaotisch en lawaaierig zijn, waar de mens holt en dwaalt, waar geleefd wordt alsof God niet bestond, weet daar plaatsen en gelegenheden voor gebed te creëren, waar de mens in de stilte, in het luisteren naar God doormiddel van de lectio divina, in het persoonlijke en gemeenschappelijke gebed God kan ontmoeten de levende ervaring kan opdoen van Jezus Christus die het ware gelaat van de Vader openbaart. Wordt niet moe er voor te zorgen dat de parochies en de heiligdommen, de milieus van opvoeding en van lijden, maar ook de gezinnen plaatsen worden van gemeenschap met de Heer. In het bijzonder zou ik u willen aansporen om van de kathedraal een voorbeeldhuis van gebed te maken, vooral van liturgisch gebed, waar de diocesane gemeenschap, verenigd rond de Bisschop, God kan prijzen en danken voor het heilswerk, en waar zij kan bidden voor alle mensen. De heilige Ignatius van Antiochië herinnert ons aan de kracht van het gemeenschappelijk gebed: "Als het gebed van een of twee al zoveel kracht heeft, hoeveel te meer dat van de Bisschop en heel de Kerk" 5 [[853 |+ 16 ]].

Kortom, mijn allerdierbaarste Bisschoppen, weest mannen van gebed! De "geestelijke vruchtbaarheid van het dienstwerk van de Bisschop hangt af van de intensiteit van zijn vereniging met de Heer. Het is uit het gebed dat de Bisschop licht, kracht en troost moet putten bij zijn pastorale activiteit", zoals het Directorium voor het pastorale dienstwerk van de Bisschoppen schrijft Apostolorum successores [[1121|(36)]]. Als u zich voor u zelf of voor uw gelovigen tot God wendt, hebt dan het vertrouwen van zonen, de vrijmoedigheid van een vriend, de volharding van Abraham, die onvermoeibaar was in zijn gebed. Houdt zoals Mozes de handen ten hemel opgeheven, terwijl uw gelovigen de goede strijd van het geloof strijden. Weet zoals Maria elke dag God te prijzen voor het heil dat Hij bewerkt in de Kerk en in de wereld, in de overtuiging dat voor God niets onmogelijk is (Lc. 1, 37) [[b:Lc. 1, 37]].

Met deze gevoelens verleen ik aan ieder van u aan uw priesters, religieuzen, seminaristen en aan alle gelovigen van uw Bisdommen een speciale Apostolische zegen.