Aan de Afro Amerikanen

Het vijfde eeuwfeest van de evangelisatie van de Nieuwe Wereld is een passende gelegenheid om vanuit de stad Santo Domingo mijn boodschap van bemoediging tot u te richten, opdat uw hoop groeit en u zich gesteund weet bij uw christelijke inspanningen om nieuwe levenskracht aan uw gemeenschappen te geven, die ik, als opvolger van Petrus, een innige en hartelijk groet stuur met de woorden van de apostel Paulus: “genade voor u en vrede vanwege God de Vader en onze Heer Jezus christus” (Gal. 1, 3) [b:Gal. 1, 3]. De evangelisatie van Amerika is de reden voor een diepe dankbetuiging aan God die, in zijn oneindige barmhartigheid, wilde dat de bewoners van deze gezegende gebieden, die vruchtbaar zijn gemaakt door het kruis van christus, de boodschap van de verlossing zouden ontvangen; een boodschap die het leven en de geschiedenis van zijn volkeren heeft getekend en in de loop van deze vijf eeuwen zoveel overvloedige vruchten van heiligheid en deugd heeft voorgebracht.
De datum 12 oktober 1992 geeft het begin aan van de ontmoeting tussen de rassen en de culturen die een rol zouden spelen in de geschiedenis van deze vijfhonderd jaar. Hier kunnen wij door een aangescherpte christelijke waarneming de liefdevolle tussenkomst van God herkennen, ondanks de onvolkomenheden en de ontrouw van mensen. Inderdaad, in de loop van de geschiedenis is er een mysterievol samengaan van zonde en genade waar te nemen, maar in de loop van de tijd wint de genade van de macht van de zonde. Zoals de heilige Paulus ons zegt: “waar de zonde heeft gewoekerd, werd de genade mateloos” (Rom. 5, 20) [b:Rom. 5, 20]

Tijdens de herdenkingen rond het vijfde eeuwfeest wil ik ook een boodschap van nabijheid en diepe genegenheid richten tot de Afro Amerikaanse bevolkingsgroepen, die een belangrijk deel van de continentale bevolking vormen en die met hun menselijke en christelijke waarden, en ook met hun cultuur, de kerk en de maatschappij in zovele landen verrijken. In dit verband komen mij de woorden in gedachten van Simón Bolívar, die zei: “Amerika komt voort uit de vereniging van Europa en Afrika met autochtone elementen. Daarom passen hier geen rassenvooroordelen en was dat wel het geval dan zou Amerika terugvallen in een primitieve chaos.”
Iedereen kent het ernstig vergrijp tegen de zwarte bevolkingsgroepen van het Afrikaanse continent, die met geweld uit hun woongebieden culturen en tradities werden weggesleept en als slaven naar Amerika werden gevoerd. Tijdens mijn apostolische reis naar Senegal, kort geleden, wilde ik ook het eiland Gerea bezoeken, waar een deel van deze schandelijke handel plaatsvond. Daar wilde ik duidelijk maken hoezeer de kerk dit gebeuren veroordeelt en ik wil nu opnieuw in herinnering roepen wat ik toen zei: “Het bezoek aan het Slavenhuis herinnert ons aan de slavenhandel, die Pius II in een brief gericht aan een missionaris die naar Guinea vertrok ‘zware mishandeling’ noemde. In de geschiedenis van het Afrikaanse continent werden een tijd lang mannen en vrouwen en kinderen weggehaald, weggerukt van hun land en gescheiden van hun familie om als handelswaar verkocht te worden. Deze mannen en vrouwen zijn het slachtoffer geworden van een beschamende handel waaraan ook gedoopten hebben deelgenomen, die niet naar hun geloof leefden. Hoe kunnen wij het enorme lijden vergeten dat de gedeporteerde bevolking van het Afrikaanse continent is aangedaan en waarbij de meest elementaire mensenrechten werden geschonden? Hoe kunnen wij de mensenlevens vergeten die door de slavernij verwoest werden? Deze zonde van de ene mens tegen de andere moet in alle waarheid en nederigheid bekend worden.”

Als we naar de actuele realiteit van de Nieuwe Wereld kijken, dan zien we bloeiende en levende Afro-Amerikaanse gemeenschappen die, zonder hun historische verleden te vergeten de rijkdom van hun cultuur toevoegen aan de veelvormige diversiteit van het continent. Met vasthoudendheid en niet zonder offers dragen zij bij aan het algemeen welzijn door zich in het algemeen welzijn door zich in het sociale geheel te integreren, maar het behoud van hun identiteit, hun gewoonten en gebruiken. Deze trouw aan hun eigen wezen en geestelijke erfgoed is iets dat de kerk niet alleen respecteert, maar ook aanmoedigt en wil versterken, omdat de mens als ‘gehele mens’ geschapen is naar het beeld en de gelijkenis van God (Gen. 1, 26-27) [[b:Gen. 1, 26-27]] en de gehele authentieke menselijke realiteit een uitdrukking is van dat beeld, dat Christus vernieuwd heeft door zijn verlossende offer. Door Christus’ verlossing, geliefde Afro-Amerikaanse broeders en zusters, zijn wij, alle mensen, van de duisternis overgegaan naar het licht; eens “niet-mijn-volk:” kunnen wij ons nu “kinderen van de levende God” (Hos. 2, 1) [b:Hos. 2, 1] noemen. Als uitverkorenen van God vormen wij één lichaam, dat de kerk is (Kol. 3, 12-15) [[b:Kol. 3, 12-15]], waar met de woorden van Paulus “geen sprake is van heiden of jood, besnedene of onbesnedene, barbaar en onbeschaafde, van slaaf of vrije mens. Dáár alleen is Christus, alles in allen” (Kol. 3, 11) [b:Kol. 3, 11]. Het is zo dat het geloof alle verschillen tussen de mensen overwint en leven geeft aan een nieuw volk dat het volk van de kinderen van God is. Maar ook al worden de verschillen in de gemeenschappelijke conditie van het christen-zijn overwonnen, het geloof vernietigt de verschillen niet, maar respecteert ze en versterkt hun waardigheid.

Daarom spoor ik u, bij de viering van dit vijfde eeuwfeest, aan om uw identiteit te verdedigen, om u bewust te zijn van uw waarden en ze vruchtbaar te maken. Maar als herder van de kerk spoor ik u vooral aan om bewust te zijn van de grote schat die u door de genade van God hebt ontvangen: uw katholieke geloof. In het licht van Christus zult u erin slagen uw gemeenschappen te laten groeien en toenemen, zowel in geestelijke als in materiële zin in zo de geven die u van God hebt gekregen, verspreiden. Verlicht door het christelijke geloof, zult u in andere mensen, naast alle verschillen in ras of cultuur, uw broeders, herkennen, kinderen van dezelfde Vader.

De zorg van de Kerk voor u en uw gemeenschappen met het oog op de nieuwe evangelisatie, de bevordering van de menselijke waardigheid en de christelijke cultuur, zal tot uitdrukking komen in de IV de Algemene Vergadering van Latijns Amerikaanse Bisschoppen die ik gisteren mocht openen [860]. Zonder te vergeten dat veel evangelische waarden in de cultuur, de mentaliteit en het leven van Afro-Amerikanen aanwezig zijn en deze hebben verrijkt, is het toch gewenst dat de pastorale aandacht versterkt wordt en dat de bijzondere kenmerken van kerkgemeenschappen met een eigen gezicht worden gestimuleerd. Het werk van de evangelisatie vernietigt niet, maar incarneert zich in uw waarden en bestendigt en versterkt deze; het laat de zaden groeien die zijn uitgestrooid door “het Woord van God... dat reeds, voordat Het mens werd om alles te redden en in zich te hernemen, in de wereld was als het ware Licht, dat iedere mens verlicht”. Gaudium et Spes [[575|57]] De Kerk, in trouw aan de universaliteit van haar missie, verkondigt Jezus Christus en nodigt de mensen van alle rassen en standen uit om zijn boodschap te aanvaarden, Zoals de Latijns Amerikaanse bisschoppen op de algemene vergadering in Puebla de los Angeles hebben gezegd: “De Kerk heeft tot taak getuigenis af te leggen van de ‘ware God en enige Heer’. Daarom kan men het niet als onrechtmatig beschouwen, wanneer de evangelisatie oproept om alle valse godsvoorstellingen, handelingen tegen de natuur en vervreemdende manipulaties van de ene mens door de andere los te laten.” nr. 406 nr. 406 Door evangelisatie vernieuwt de kerk in feite culturen, bestrijdt misvattingen, zuivert en verheft de moraal van de volkeren, maakt tradities vruchtbaar, bestendigt ze en herstelt ze in Christus. vgl: Gaudium et Spes [[[575|58]]]

Ik weet dat het leven van vele Afro-Amerikanen niet zonder ernstige problemen en moeilijkheden is. De kerk is zich daarvan bewust en deelt uw lijden en begeleidt en steunt u bij het legitieme streven naar een rechtvaardiger en waardiger leven voor allen. Daarom wil ik ook mijn diepe dankbaarheid betuigen tegenover zovele priesters en mannelijke en vrouwelijke religieuzen, die zich inzetten voor de allerarmsten en de behoeftigen, en hen aanmoedigen bij hun apostolische werk. Ik bid God dat ook in uw christelijke gemeenschappen velen als priesters en religieuzen worden geroepen, opdat de Afro-Amerikanen van dit continent kunnen steunen op ambtsbedienaren die uit uw eigen families voortkomen.

Terwijl ik u toevertrouw aan de moederlijke zorg van de allerheiligste Maagd, wier devotie zo diep geworteld is in het en de christelijke praktijk van de Afro-Amerikaanse katholieken, zegen ik u in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.

Amen.

Uitgesproken in Santa Domingo op 12 oktober 1992, bij gelegenheid van het vijfde eeuwfeest van de evangelisatie van Amerika.