Apostolische reis door Polen

Beminde broeders en zusters,

Ik verlang vandaag met u de etappes te overlopen van de apostolische reis die ik de laatste dagen in Polen heb kunnen volbrengen. Ik dank het Poolse episcopaat, de metropolitane aartsbisschoppen van Warschau en Krakau in het bijzonder, voor de ijver en de zorg waarmee zij dit bezoek hebben voorbereid. Ik hernieuw mijn dankbetuiging aan de president van de Republiek en aan de verschillende autoriteiten van het land, evenals aan allen die hebben meegewerkt aan het grote welslagen van dit gebeuren. Ik wens vooral een groot “dank u” te zeggen aan de katholieken en heel het Poolse volk, dat ik tegen mij heb voelen aandrukken in een omhelzing die rijk was aan menselijke en geestelijke warmte. En een groot aantal onder u hebben het op de televisie gezien. Het was een ware uitdrukking van katholiciteit, van liefde voor de Kerk die in de liefde voor de opvolger van Petrus tot uiting kwam.

Na de aankomst op de vlieghaven van Warschau, was de kathedraal van deze belangrijke stad de plaats van mijn eerste ontmoeting, die voorbehouden was aan de priesters [1270], op de dag zelf van de vijftigste verjaardag van de priesterwijding van kardinaal Józef Glemp, herder van dit aartsbisdom.

Zo is mijn pelgrimstocht begonnen onder het teken van het priesterschap en werd hij in de lutheraanse kerk van de Allerheiligste Drieëenheid voortgezet met een getuigenis van bezorgdheid voor de oecumene. Bij die gelegenheid heb ik in vereniging met de vertegenwoordigers van de verschillende Kerken en Kerkelijke Gemeenschappen in Polen, opnieuw het vaste voornemen bevestigd ons in te zetten voor het herstel van de volle en zichtbare eenheid onder de christenen, en dit als een ware prioriteit van mijn ambt.

Daarna had de plechtige Eucharistieviering plaats op het volle Pilsudski Plein in het centrum van Warschau. Deze plaats, waar wij plechtig en met vreugde Eucharistie gevierd hebben, heeft een symbolische waarde, sinds zij de plaats is van historische gebeurtenissen zoals de Missen die Johannes Paulus II heeft opgedragen en de Mis voor de begrafenis van de kardinaal-primaat Stefan Wyszynski, evenals meerdere Missen met grote volkstoeloop, naar aanleiding van het overlijden van mijn voorganger.

In mijn programma kon het bezoek niet ontbreken aan heiligdommen die het leven van de priester en bisschop Karol Wojtyla getekend hebben, waarvan drie in het bijzonder: Czestochowa, Kalwaria Zebrzydowska en de Goddelijke Barmhartigheid. Ik zal nooit het oponthoud vergeten in het bekende Mariaheiligdom Jasna Gorá. Op die Klare Berg, hof van de Poolse natie, als in een ideaal cenakel, hebben zeer veel gelovigen en bijzonder mannelijke en vrouwelijke religieuzen, seminaristen en vertegenwoordigers van Kerkelijke Bewegingen, zich rond de opvolger van Petrus verzameld om met mij naar Maria te luisteren. Vertrekkend van de prachtige Maria-overweging die Johannes Paulus II aan de Kerk gegeven heeft in de encycliek Redemptoris Mater [713], heb ik het geloof opnieuw willen voorstellen als een fundamentele houding van de geest - die niet alleen intellectueel of sentimenteel is - het ware geloof raakt namelijk de hele persoon: zijn gedachten, affectieve gevoelens, bedoelingen, relaties, zijn lichamelijke dimensie, zijn activiteiten, zijn dagelijks werk.

Bij het bezoek aan het heerlijke heiligdom van Kalwaria Zebrzydowska, niet ver van Krakau, heb ik Onze-Lieve-Vrouw van Smarten gevraagd, het geloof van de kerkgemeenschap te ondersteunen in ogenblikken van moeilijkheden en beproeving; de volgende etappe in het heiligdom van de Goddelijke Barmhartigheid in Lagiewniki, heeft mij de gelegenheid gegeven te onderlijnen dat alleen de Goddelijke Barmhartigheid het mysterie van de mens verheldert. In het klooster dicht bij dit heiligdom, heeft zuster Faustina Kowalska bij het schouwen van de lichtende wonden van de verrezen Christus, een boodschap van vertrouwen ontvangen voor heel de mensheid, de boodschap van de Goddelijke Barmhartigheid, waarvan Johannes Paulus II de verspreider en tolk was en die werkelijk een centrale boodschap is, vooral voor onze tijd: de Barmhartigheid als Gods kracht, als Goddelijke grens tegen het kwaad van de wereld.

Ik heb nog andere symbolische “heiligdommen” willen bezoeken: ik wil spreken over Wadowice, een plaats die beroemd geworden is omdat daar Karol Wojtyla geboren is en gedoopt werd. Dit bezoek heeft mij de gelegenheid geboden om de Heer te danken voor de gave van deze onvermoeibare dienaar van het Evangelie. De oorsprong van zijn sterk geloof, van zijn zo gevoelige en open menselijkheid, zijn liefde voor schoonheid en waarheid, zijn devotie tot de Maagd, zijn liefde voor de Kerk en vooral van zijn roeping tot heiligheid, bevinden zich in deze stad, waar hij zijn eerste opvoeding en opleiding kreeg. Een ander oord dat Johannes Paulus II dierbaar was, is de kathedraal van Wawel in Krakau, een symbolische plaats voor de Poolse natie: in de krypte van deze kathedraal heeft Karol Wojtyla zijn eerste Mis opgedragen.

Een andere zeer mooie ervaring was de ontmoeting met de jeugd, die plaatshad in Krakau [1034], in het Bloniepark. Tot de jongeren die in groot aantal gekomen waren, heb ik symbolisch de “Vlam der Barmhartigheid” overhandigd, opdat zij in de wereld herauten zouden zijn van de liefde en de Goddelijke barmhartigheid. Ik heb met hen willen blijven stilstaan in een meditatie over de evangelische parabel van het huis dat op de rots gebouwd is (Mt. 7, 24-27) [[b:Mt. 7, 24-27]], die ook vandaag bij de aanvang van deze audiëntie gelezen werd.

Ik heb ook dinsdagmorgen halt gehouden om na te denken over het Woord van God, op het hoogfeest van Hemelvaart tijdens de slotviering van mijn bezoek. Het was een liturgische ontmoeting bezield door een buitengewone deelname van de gelovigen, in hetzelfde park waar de avond voordien de wake met de jongeren had plaatsgevonden.

Ik heb de gelegenheid te baat genomen om temidden van het Poolse volk, opnieuw de prachtige boodschap te brengen over de christelijke waarheid over de mens, die in Christus geschapen en vrijgekocht is; waarheid, die Johannes Paulus II zo dikwijls met kracht verkondigd heeft om iedereen aan te moedigen, sterk te zijn in het geloof, de hoop en de liefde. Blijft sterk in het geloof! Dat is de instructie die ik aan de zonen van het veelgeliefde Polen heb nagelaten, hen bemoedigend om te volharden in de trouw aan Christus en de Kerk, opdat de bijdrage van hun evangelisch getuigenis in Europa en de wereld niet zou ontbreken. Alle christenen moeten zich geëngageerd voelen om te getuigen, zodat de mensheid van het derde millennium geen verschrikkingen meer kent zoals de tragiek waaraan het vernietigingskamp van Auschwitz-Birkenau herinnert.

Het is juist in deze droevige plaats, die over heel de wereld gekend is, dat ik heb willen halt houden vooraleer naar Rome af te reizen. In het kamp van Auschwitz-Birkenau [1039] en gelijkaardige kampen, liet Hitler meer dan zes miljoen joden uitroeien. In Auschwitz-Birkenau stierven eveneens ongeveer 150.000 Polen en tientallen duizenden mannen en vrouwen van andere nationaliteiten. Ten overstaan van de verschrikking van Auschwitz is er geen ander antwoord dan het kruis van Christus: de Liefde die neerdaalt tot op de bodem van de afgrond van het kwaad, om de mens tot in zijn wortels te redden, daar waar zijn vrijheid zich tegen God kan verzetten. Moge de mensheid van vandaag Auschwitz en de andere “fabrieken des doods” waarin het naziregime geprobeerd heeft God uit te schakelen om Zijn plaats in te nemen, niet vergeten! Moge zij niet zwichten voor de bekoring van rassenhaat die aan de oorsprong ligt van nog ergere vormen van antisemitisme! Mogen de mensen opnieuw erkennen dat God de Vader is van allen en dat Hij ons allen in Christus roept om samen aan een wereld van rechtvaardigheid, waarheid en vrede te bouwen!

Ziedaar wat wij vandaag aan de Heer willen vragen op voorspraak van Maria, die wij bij het afsluiten van de meimaand toegewijd en vol liefde op bezoek zien gaan bij haar bejaard familielid, Elizabeth.