De liefde, ziel van de missie

Dierbare broeders en zusters!

De Wereldmissiedag, die wij op 22 oktober a.s. vieren, biedt de gelegenheid dit jaar na te denken over het thema: "De liefde, ziel van de missie". Wanneer de missie haar oriëntatie niet krijgt vanuit de liefde, dat wil zeggen wanneer zij niet ontspringt aan een diepe act van goddelijke liefde, dan riskeert zij herleid te worden tot een niet meer dan een filantropische en sociale activiteit. De liefde die God voor elke mens koestert, vormt immers het hart van de ervaring en van de verkondiging van het Evangelie, en zij die het aanvaarden worden er op hun beurt de getuigen van.

De liefde van God die leven geeft aan de wereld is de liefde die ons gegeven is in Jezus, Woord van heil, volmaakte icoon van de barmhartigheid van de hemelse Vader. De heilzame boodschap dan ook goed samengevat kunnen worden in de woorden van de evangelist Johannes: "De liefde die God is, heeft zich onder ons geopenbaard doordat Hij zijn enige Zoon in de wereld gezonden heeft, om ons het leven te brengen" (1 Joh. 4, 9) [b:1 Joh. 4, 9]. De opdracht om de boodschap van deze liefde te verspreiden werd door Jezus na zijn verrijzenis toevertrouwd aan de Apostelen, en de Apostelen, eenmaal innerlijk omgevormd (getransformeerd) door de kracht van de Heilige Geest op de dag van Pinksteren, begonnen getuigenis af te leggen van de gestorven en verrezen Heer. Vanaf dat moment zet de Kerk deze zelfde zending (missio) voort, die voor alle gelovigen een verplichting vormt waar zij zich niet aan mogen onttrekken en die blijvend is.

Elke christelijke gemeenschap (communità) is dus geroepen om God te doen kennen die Liefde is. Over dit fundamentele mysterie van ons geloof heb ik willen nadenken in de encycliek Deus Caritas Est [715]. God doordringt heel de schepping en de menselijke geschiedenis van zijn liefde. In het begin kwam de mens uit de handen van de Schepper als vrucht van een initiatief van liefde. De zonde verduisterde vervolgens in hem de goddelijke afdruk. Misleid door de Boze, verflauwden onze voorouders, Adam en Eva, in het vertrouwen dat zij hadden in de Heer en bezweken zij voor de bekoring van de Boze, die hen de verdenking inblies dat Hij hun rivaal was en hun vrijheid wilde inperken. Zo verkozen zij zichzelf boven de om niet geschonken liefde van God, overtuigd als zij waren dat ze op die manier hun vrijheid behielden om te kiezen. Het gevolg was echter dat zij uiteindelijk het oorspronkelijke geluk verloren en de bittere droefheid smaakten van de zonde en de dood.

Maar God liet hen niet in de steek en beloofde aan hun en hun nakomelingen het heil, kondigde van te voren al aan dat Hij zijn eniggeboren Zoon zou zenden, Jezus, die in de volheid van de tijden zijn vaderliefde zou openbaren, een liefde die in staat is elk menselijk schepsel los te kopen uit de slavernij van het kwaad en de dood. Daarom is ons in Christus het onsterfelijke leven meegedeeld, het leven zelf van de Drie-eenheid. Dank zij Christus, de goede Herder die het verloren schaap niet in de steek laat, is aan de mensen van alle tijden de mogelijkheid gegeven in communio te treden met God, de barmhartige Vader die klaar staat om de verloren zoon weer in zijn huis op te nemen. Verbazingwekkend teken van deze liefde is het Kruis. In de dood van Christus aan het kruis, zo heb ik in de encycliek Deus Caritas Est [715] geschreven,

"voltrekt zich dat ‘zich tegen zichzelf keren’ van God, waarin Hij zichzelf wegschenkt om de mens weer te doen opstaan en hem te redden - liefde in haar meest radicale vorm. (...) Daar kan deze waarheid worden aanschouwd. En van daaruit is nu te definiëren wat liefde is. Vanuit deze beschouwing vindt de christen de weg van zijn leven en zijn liefhebben" Deus Caritas Est [[715|12]].

Op de vooravond van zijn lijden liet Jezus aan zijn leerlingen, die in de zaal van het Avondmaal bijeen waren, als testament het "nieuwe gebod van de liefde" na, het mandatum novum: "Dit is mijn gebod, dat gij elkaar liefhebt" (Joh. 15, 17) [b:Joh. 15, 17]. De broederlijke liefde die de Heer van zijn "vrienden" vraagt, heeft haar bron in de vaderlijke liefde van God. De apostel Johannes merkt op: "Ieder die liefheeft is een kind van God Noot van de vertaler:.. Noot van de vertaler: "kind van God": letterlijk "is uit God geboren", of "werd door God voortgebracht" (zo de Italiaanse vertaling die Benedictus XVI hanteert). en kent God" (1 Joh. 4, 7) [b:1 Joh. 4, 7]. Dus, om lief te hebben zoals God moet men in Hem en van Hem leven: God is het eerste "huis" van de mens en alleen wie in Hem woont, brandt van een goddelijk liefdesvuur dat in staat is de wereld "in brand te steken". En is dat niet de zending, de missie van de Kerk in alle tijden? Dan valt het niet moeilijk te begrijpen dat de authentieke missionaire zorg, die primaire taak vormt van de kerkelijke gemeenschap, verbonden is met de trouw aan de goddelijke liefde. Dit geldt voor elke afzonderlijke christen, voor elke lokale gemeenschap, voor de particuliere Kerken en voor heel het Volk van God.

Aan het besef van deze gemeenschappelijke zending (missio) ontleent de edelmoedige bereidheid van de leerlingen van Christus de kracht, om werken te realiseren die de menselijke en geestelijke ontwikkeling bevorderen, en die zoals de geliefde Johannes Paulus schreef in de encycliek Redemptoris Missio [4], getuigen

"van de ziel van heel de missionaire activiteit: de liefde, die de drijfveer van de missie is en blijft, en die ook het enige criterium is aan de hand waarvan alles gedaan of niet gedaan, veranderd of niet veranderd moet worden. Zij is het beginsel dat elke actie moet leiden en het doel waarnaar zij moet streven. Wanneer men handelt met het oog op de liefde of geïnspireerd door de liefde, dan is niets afkeurenswaardig en alles is goed" Redemptoris Missio [[4|60]].

Missionaris zijn betekent dan God liefhebben met al wat men is tot en met het geven, indien noodzakelijk, van zijn leven voor Hem. Hoeveel priesters, hoeveel mannelijke en vrouwelijke religieuzen hebben tot in onze tijd toe in het martelaarschap voor Hem het opperste getuigenis gegeven van liefde. Missionaris zijn betekent zich, zoals de barmhartige Samaritaan, buigen over de nood van allen, in het bijzonder van de armsten en behoeftigsten, want wie met het hart van Christus liefheeft zoekt niet zijn eigen belang, maar alleen de glorie van de Vader en het welzijn van de naaste. Hier ligt het geheim van de apostolische vruchtbaarheid van de missionaire actie die grenzen en culturen overschrijdt, die de volkeren bereikt en zich verspreidt tot aan de uiterste grenzen van de wereld.

NvdV: "kind van God": letterlijk "is uit God geboren", of "werd door God voortgebracht" (zo de Italiaanse vertaling die Benedictus XVI hanteert).

Dierbare broeders en zusters,

moge de Wereldmissiedag een nuttige gelegenheid bieden om steeds beter te begrijpen dat het getuigenis van de liefde, ziel van de missie, allen aangaat. Het Evangelie dienen mag niet worden beschouwd als een eenzaam avontuur, maar als een taak die met elke gemeenschap wordt gedeeld. Naast degenen die zich in de eerste linie bevinden aan de fronten van de evangelisatie - en ik denk hier met erkentelijkheid aan de mannelijke en vrouwelijke missionarissen - dragen vele anderen, kinderen, jongeren en volwassenen met hun gebed en hun medewerking op verschillende manieren bij aan de verbreiding van het Rijk van God op aarde. Het is te wensen dat deze deelname aan de evangelisatie steeds meer mag groeien dank zij de steun van allen.

Graag maak ik van deze gelegenheid gebruik om blijk te geven van mijn dankbaarheid jegens de Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren [d:114] en jegens de Commissie voor Pauselijke Missiewerken [d:115] (PP.OO.MM), die met toewijding de inspanningen coördineren die in alle delen van de wereld worden verricht ter ondersteuning van hen die in de eerste linie staan aan de fronten van de missie.

Moge de Maagd Maria, die met haar aanwezigheid bij het Kruis en met haar gebed in de Zaal van het Avondmaal actief heeft meegewerkt aan het eerste begin van de kerkelijke zending (missio), hun actie ondersteunen en de christengelovigen helpen om steeds meer in staat te zijn tot waarachtige liefde, opdat zij in een geestelijk zo dorstige wereld bron van levend water worden. Dit wens ik hun van harte, terwijl ik aan allen mijn zegen zend,

Uit het Vaticaan, 29 april 2006

Paus Benedictus XVI