Verklaring over delen van de rede van de Paus gehouden in Regensburg

In een verklaring van de Kardinaal Staatssecretaris Tarcisio Bertone geeft de Paus aan dat enkele passages in zijn rede aan de Universiteit van Regensburg [1290] kwetsend geweest kunnen zijn voor moslims en dat deze anders dan bedoeld geïnterpreteerd worden. De tekst van de verklaring luidt aldus:

Tegen over de reactie van de zijde van moslims aangaande enkele fragmenten in de toespraak van de Heilige Vader Benedictus XVI aan de universiteit van Regensburg, wil ik een verklaring en preciesering geven, zoals deze reeds door de perschef van de Heilige Stoel is gegeven, als aanvulling het volgende toevoegen:

• De positie van de Paus tegenover de Islam is eenduidig die, zoals in het Concilie Document Nostra Aetate [610] tot uitdrukking komt: "De Kerk beschouwt ook met hoogachtig de Moslims, die de éne, levende en uit zichzelf bestaande, barmhartige en almachtige God aanbidden, de Schepper van hemel en aarde, die gesproken heeft tot de mensen. Zij trachten zich met heel hun hart ook aan zijn verborgen raadsbesluiten te onderwerpen, zoals Abraham, op wie het Islamitisch geloof zich zo graag beroept, zich aan God onderwierp. Hoewel zij Jezus niet als God erkennen, vereren zij Hem toch als profeet, en zij eren zijn maagdelijke Moeder Maria, die zij soms zelfs met godsvrucht aanroepen. Bovendien verwachten zij de dag van het oordeel, waarop God de mensen zal doen verrijzen en hun zal vergelden naar werken. Daarom staat een hoogstaand zedelijk leven bij hen zeer in achting en vereren zij God, vooral door gebed, aalmoezen en vasten." Nostra Aetate [[610|3]]
  
• De positie van de Paus ten gunste van de interreligieuze en interculturele dialoog is eveneens eenduidig. Bij de ontmoeting met de vertegenwoordigers van de moslimgemeenschappen [604] in Keulen op 20 augustus 2005 verklaarde de Paus dat zo'n dialoog tussen Christenen en Moslims "niet op een voorbijgaande tijdelijke periode beperkt" mag blijven en voegde er aan toe: "De lessen uit het verleden moeten ons ervoor behoeden diezelfde fouten opnieuw te maken. We willen zoeken naar wegen van verzoening en leren zo te leven dat iedereen de identiteit van de ander respecteert."
  
• Met betrekking tot het oordeel van de Byzantijnse Keizer Mauel II. Paleologus, dat door hem tijdens de rede van Regensburg [1290] aangehaald werd, had en heeft de heilige Vader niet de bedoeling deze zich, op welke wijze dan ook, eigen te maken, maar hij gebruikte deze, om daaruit in een academische context - zoals uit de opmerkzame lezing van de gehele tekst van de rede van Regensburg blijkt - enige reflecties met betrekking tot de verhouding van geloof en geweld in het algemeen te ontwikkelen. Deze gedachtenontwikkeling mondde uit in een duidelijke afwijzing van religieuze motiveringen van geweld, waar deze dan ook vandaan komen. Het is goed om op deze plaats eraan te herinneren wat Benedictus XVI zelf kortgeleden bevestigd heeft in zijn herinneringsboodschap bij gelegenheid van de twintigste verjaardag van de gebedsontmoeting voor de vrede, welke door zijn voorganger Johannes Paulus II in oktober 1986 in Assisi geïnitieerd werd: "Uitingen van geweld kunnen niet aan de religie op zich toegeschreven worden, maar alleen aan de culturele beperktheden, waarbinnen zij beleefd wordt en zich in de loop van de tijd hebben ontwikkeld... Inderdaad zijn er in alle grote religieuze tradities getuigenissen voor de nauwe band die er bestaat tussen God en de ethiek van de liefde."
  
• De heilige Vader betreurt oprecht dat bepaalde passages van zijn toespraak gevoelig liggen bij moslimgelovigen en als kwetsend zijn overgekomen en dat hij ze op deze manier niet geïnterpreteerd heeft, dat dit op geen enkele wijze zijn bedoeling is geweest. In werkelijkheid wilde hij, geconfronteerd met de vurige religiositeit van moslimgelovigen, de geseculariseerde westerse cultuur waarschuwen zich er voor te wachten: "het minachten van God en het cynisme, waarbij het spotten met het heilige, als een vrijheidsrecht te zien" vgl: Effeta: God als centrum van de werkelijkheid en als centrum van ons eigen leven hebben [[[1282|6]]].
  
• Terwijl hij opnieuw zijn respect en waardering uitspreekt tegenover hen, die zich tot de Islam bekennen, hoopt hij dat ze hulp ervaren in het correct verstaan van de bedoeling van zijn woorden, zodat snel deze onaangename ogenblikken voorbij zijn en zij zich hun getuigenis van de "Schepper van hemel en aarde, zoals Hij tot de mensen gesproken heeft" versterken en de samenwerking geïntensiveerd kan worden "door gemeenschappelijk op te treden voor de sociale rechtvaardigheid, de zedelijke waarden, de vrede en de vrijheid te verdedigen en te bevorderen in het belang van alle mensen." Nostra Aetate [[610|3]]